Che Guevara

Tikang ha Wikipedia
(Ginredirect tikang ha Che Guevarra)
Mayda impormasyon hini nga artikulo nga aada han Iningles nga bersyon nga angay ighubad ha Winaray
Che Guevara
"Guerrillero Heroico"
Hi Che Guevara ha paghinumdom han La Coubre.
Ginkuha ni Alberto Korda han Marso 5, 1960.
Natawo Ernesto Guevara
Mayo 14, 1928(1928-05-14)[1]
Rosario, Santa Fe, Argentina
Namatay Oktubre 9, 1967 (edad 39) (execution)
La Higuera, Vallegrande, Bolivia
Lubnganan Che Guevara Mausoleum
Santa Clara, Cuba
Katig-uban 26th of July Movement, United Party of the Cuban Socialist Revolution,[2] National Liberation Army (Bolivia)
Relihiyon Waray (Marxista nga humanista)[3][4][5]
(Mga) asawa Hilda Gadea (1955–1959)
Aleida March (1959-1967, iya kamatay)
Mga anak Hilda (1956–1995), Aleida (b. 1960), Camilo (b. 1962), Celia (b. 1963), Ernesto (b. 1965)
Mga kag-anak Ernesto Guevara Lynch[6]
Celia de la Serna[6]
Pirma

Hi Ernesto Guevara (Hunyo 14[1], 1928 (opisyal nga petsa) – Oktubre 9, 1967), nga kilalado komo Che Guevara o el Che, amo in Argentino-ha-katawo nga rebolusyonaryo nga Marxista , politiko, ngan Cubano nga namuno hin gerilya. Komo batan-on, hi Guevara nag-aram hin medisina ngan nagsudoy ha bug-os han Latin America, mga binuhat nga nakadara ha iya hin direkta nga pakakita han kakablasanon nga kabutangan hin kadam-an. Pinaagi hini nga mga eksperyensya, nakumbinse hiya nga rebolusyon la an makasolbar han waray-igualidad han rehiyon, nga nagdara ha iya nga mag-aram mahitungod han Marxismo ngan han iya kahi-apil han rebolusyon sosyal han Guatemala ha ilarom ni Presidente Jacobo Arbenz Guzmán.

Ha pag-ikaiha, hi Guevara nahimo nga api han kan Fidel Castro Kagiusan han 26 han Julio nga nakakuha hin poder ha Cuba han 1959. Katapos hin pagsirbe hin mga dirudilain nga mga importante nga puesto han bag-o nga gobyerno ngan pagsinurat hin pira nga mga barasahon ngan libro mahitungod han teorya ngan praktika han gerilya nga pan-gyera, hi Guevara linmakat tikang ha Cuba han 1965 agod mag-aghat hin mga rebolusyon, ha syahan didto ha Congo-Kinshasa (nga ginngaranan ha pagka-iha nga Republika Demokrata han Congo) ngan sunod ha Bolivia, nga diin nadakpan hiya hin usa nga gin-organisa-hin-CIA nga operasyon. Ginpatay hi Guevara han Ehersito nga Boliviano ha La Higuera harani ha Vallegrande han Oktubre 9 1967. An mga partisipante ngan mga saksi han mga panhinabo han iya kataposan nga mga takna natestigos nga an mga nagdakop ha iya nagpatay ha iya, posible nga agod waray publiko nga trial katapos hin pagpriso ha Bolivia.

Katapos han iya kamatayon, hi Guevara nahimo nga simbolo han socialista nga mga pakigbisog rebolusyonaryo ha palibot han kalibutan. In litrato ni Guevara nga ginkuha ni Alberto Korda (ha tu-o) nagkamay-ada hin haluag nga pagpasamwak ngan pagmodifikar, ngan amo an gintawag nga "pinakasikat nga litrato han kalibutan ngan simbolo han ika-20 nga siglo."[7]

Pinanbasaran[igliwat | Igliwat an wikitext]

  1. 1.0 1.1 Hunyo 14, 1928 an pitsa han pagkatawo nga nahabutang han iya sertipikado hin pagkatawo, bisan man kun mayda pankatulo nga nagsumat, (hi Julia Constenla, ginkutlo ni Jon Lee Anderson), nga nagsiring nga natawo udog hiya han Mayo 14 hadto nga tuig. Sumala kan Constenla ginsumatan hiya han iroy ni Che nga hi Celia de la Serna, nga búrod na hiya nga daan han pagkasal nira ni Ernesto Guevara Lynch ngan an pitsa dida han sertipikado hin pagkatawo ginbalyo-an nga magpakita nga natawo hiya hin usa ka bulan nga urhe kaysa han tinuod nga pitsa basi maglikay hin iskandalo. (Anderson 1997, pp. 3, 769.)
  2. Partido Unido de la Revolución Socialista de Cuba, aka PURSC.
  3. The Spark That Does Not Die by Michael Löwy, International Viewpoint, July 1997
  4. McLaren 2000, p. 78.
  5. Embodiment and Agency, by Sue Campbell & Letitia Meynell, Penn State Press, 2009, ISBN 0-271-03522-6, p. 243
  6. 6.0 6.1 Unknown, Autor. "Guevara, Che". Encyclopædia Britannica Online. Ginhipos tikang han orihinal han 2022-05-05. Ginkuhà 30 Septyembre 2001.
  7. Maryland Institute of Art, referenced at BBC News,"Che Guevara photographer dies", 26 May 2001.Online at BBC News, gin-akses han Enero 42006.