Papabile
An papabile (Initalyano nga kaluwas: [paˈpaːbile], kun damo papabili) amo in diri-opisyal nga Initalyano nga pulong nga ginhimo han mga Vaticanolohista ngan yana gin-gagamit ha mga nasod ha damo nga mga pinulongan pagtawag hin Katoliko nga tawo, nga agsob usa nga kardinal, nga ginhuhunahuna nga posible o bangin kandidato nga mapili nga papa. An literal nga kahulogan hini nga pulong amo in "usa nga bangin magin-Papa" ngan puyde gihapon gamiton an pulong nga papable (tikang han Kinatsila nga papable) nga amo la gihapon an kahulogan.
Ha pira nga mga nanhinabo, nagpili an mga kardinal hin papabile nga kandidato. Upod han mga papabili nga kardinal nga napili nga papa amo hira Eugenio Pacelli (Pío XII), Giovanni Battista Montini (Pablo VI), ngan Joseph Ratzinger (Benedicto XVI). Kundi liwat, mayda mga panahon nga an Kolehiyo han mga Kardinal napili hin tawo nga waray igkita nga papabile han kadam-an nga mga nagkikita han Vaticano. Ha mga di-pa-la-naiha nga mga tuig an mga napili nga papa bisan man kun waray hira igkita nga papabili nahilakip hira Juan XXIII, Juan Pablo I, ngan Juan Pablo II. Mayda darahonon ha mga Vaticanolohista nga nasiring: "Hiya nga nasakob han konklave nga papa, nagawas nga kardinal."
An talaan hin mga papabili nagbabag-o ha pagpangidad han mga kardinal. Pananglitan hi Carlo Maria Martini ginkita nga papabile tubtob han iya pagretiro tikang han iya sede ha pag-abot han edad nga 75 ka tuig. An talaan hin mga papabili han 2005 nga konklave papal nagpapakita kun hin-o man an ginkita nga papabile han kamatay ni Juan Pablo II. Tungod kay hi Papa Benedicto XVI usa han mga gilagasi nga tawo dida han talaan, an kadam-an nga tawo dida han talaan nagpapabilin nga upod han mga bangin sumunod ha iya nga papa.
Ha Initalyano, an pulong nga papabile gin-gamit gihapon ha iba nga mga sitwasyon nga naglalakip hin pinili-ay o pabutang hin importante nga puwesto.[1]
Mga papabili nga napili nga papa[igliwat | Igliwat an wikitext]
- Francesco Saverio Castiglioni (napili ha ngaran nga Pío VIII han 1829)
- Gioacchino Pecci (napili nga León XIII han 1878)
- Giacomo della Chiesa (napili nga Benedicto XV han 1914)
- Eugenio Pacelli (napili nga Pío XII han 1939)
- Giovanni Battista Montini (napili nga Pablo VI han 1963)
- Joseph Ratzinger (napili nga Benedicto XVI han 2005)[2][3][4][5][6]
- Jorge Mario Bergoglio (napili nga Francisco han 2013)[7][8][9][10][11]
Mga papabili nga waray mapili[igliwat | Igliwat an wikitext]
Bisan man kun ginkikita in tawo nga papabile, diri ini garantiya hin pagdaog ngan agsob ginkikita nga nakasamok lugod. (Angay tigamnan nga an mga nasunod nga mga kandidato ginhisgotan ngan gin-uruistorya nga mga kandidato ha publiko, kundi an tinuod nga mga resulta han pinili-ay nahabase la ha mga hurobhurob ngan an ginkuhaan kun mayda man, tikang hin mga diri-ginkikila nga mga sumat hin mga tinagsa nga mga kardinal.)
- Bartolomeo Pacca - experyensyado nga diplomata ha ilarom ni Pío VII, usa hiya nga kandidato dida han 1823 ngan ginkita nga magdaog dida han 1829 kundi igintipa o gin-veto han Fransya. Hi Kardinal Castiglioni an napili ha ngaran nga Pío VIII.
- Emmanuele de Gregorio - ginkita nga magsunod kanda León XII ngan Pío VIII, kundi waray mapili.
- Mariano Rampolla - Maghirilom han Estado ni León XIII. Tidaog na hiya dida han 1903 nga konklave kundi gin-veto o gintipa han Kardinal han Krakovya nga hi Jan Puzyna de Kosielsko ha ngaran han Austro-Hungriyo nga Emperador nga hi Franz Joseph I. Han kapugong ni Rampolla, hi Giuseppe Sarto an napili ngan amo an nagin Pío X. Usa han mga syahan nga buhat ni Pío X amo an pagwara han mga katungod han mga estado hin pag-veto o pagtipa.
- Rafael Merry del Val - Maghirilom han Estado ni Pío X usa nga ginkita nga kandidato dida han mga konklave han 1914 ngan 1922 nga nagpili kanda Benedicto XV han 1914 ngan Pío XI ha 1922, kundi waray hiya makakuha hin sadang nga mga botos nga magin makusog nga kandidato.
- Giuseppe Siri - ginkikita nga mapili nga papa dida han 1958 ngan 1963 nga mga konklave ngan nagpadayon nga usa nga makusog nga kandidato han duha nga mga konklave han 1978. Han syahan hini nga mga panhinabo, hi Angelo Roncalli, nga waray mahunahunaan nga pipilion, amo an napili ngan nagin Papa Juan XXIII.
- Giovanni Benelli - ginkikita nga mapili dida han Agosto ngan Oktubre 1978 nga mga konklave. Napirde hiya ha duha (diri gud dako an biya han ikaduha nga beses). Dida han Agosto, usa nga kandidato nga gutiay la an nagkita nga papabile, hi Albino Luciani, amo an napili ngan nagin Papa Juan Pablo I. Han Oktubre, usa na amo gihapon nga kandidato, hi Karol Wojtyła, amo an napili nga Juan Pablo II.
- Carlo Maria Martini - Heswita, exegete hin Bibliya, Arsobispo han Milano tikang 1980 tubtob 2002. Ginkita hiya nga amo an posible nga masunod kan Juan Pablo II han dako nga bahin han mga dekada han 1980 ngan 1990 kundi masakit na tikang han sakit ni Parkinson han pagtikang han 2005 nga konklave papal.
- Francis Arinze - Ginkita hin pira nga mga sumat ha media nga usa nga masunod kan Juan Pablo II kundi waray makakuha hin damo nga mga botos dida han 2005 nga konklave papal.
Mga diri-papabili nga napili nga papa[igliwat | Igliwat an wikitext]
- Annibale della Genga (napili nga Leo XII han 1823)
- Bartolomeo Alberto Mauro Cappellari (napili nga Gregorio XVI han 1831)
- Giuseppe Sarto (napili nga Pío X han 1903)
- Achille Ratti (napili nga Pío XI han 1922)
- Angelo Giuseppe Roncalli (napili nga Juan XXIII han 1958)
- Albino Luciani (napili nga Juan Pablo I han 1978)
- Karol Wojtyła (napili nga Juan Pablo II han 1978)
Kitaa gihapon[igliwat | Igliwat an wikitext]
Mga kasarigan[igliwat | Igliwat an wikitext]
- ↑ "Papabile". Enciclopedia Treccani. Fondazione Treccani. Ginkuhà 3 Marso 2013.
- ↑ Graves, Nelson (Abril 17, 2005). "For papal punters, Ratzinger leads 4-man race". Reuters India. Ginhipos tikang han orihinal han 26 Abril 2005. Ginkuhà 14 Marso 2013.
- ↑ "Favourites emerge in Pope betting". ITV News. Abril 14, 2005. Ginhipos tikang han orihinal han 16 Abril 2005. Ginkuhà 14 Marso 2013.
- ↑ "Betting on papal race heats up". News24. 17 Abril 2005. Ginhipos tikang han orihinal han 22 Abril 2005. Ginkuhà 14 Marso 2013.
- ↑ Goodstein/Fisher (Abril 17, 2005). "Cardinals Align as Time Nears to Select Pope". The New York Times. Ginkuhà 15 Marso 2013.
- ↑ Oaks, Tammy (Abril 19, 2005). "Bookmakers lay odds on new pope". CNN International. Ginkuhà 15 Marso 2013.
- ↑ "One Of These Men Will Be The Next Pope". Business Insider. 11 Pebrero 2013. Ginkuhà 15 Pebrero 2013.
- ↑ "Choose your own pope – with our interactive Pontifficator". The Guardian. 12 Marso 2013. Mayda mga pahayag han tanan nga mga 115 nga mga kardinal nga elektor nga diin 13 gintigamnan nga papabili.
- ↑ http://www.jigsawlounge.co.uk/film/reviews/father-figures-vatican-lounge-s-papabile-focus-on-the-266th-pope/ Neil Young's Film Lounge: Father Figures: Vatican Lounge's Papabile Focus on the 266th Pope. Ginkuhà Marso 15, 2013
- ↑ [http://www.huffingtonpost.com/2013/03/10/papabile-2013-top-contenders_n_2847774.html Huffington Post Papabile 2013: Top Contenders To Be Next Pope As We Enter Conclave. March 10, 2013. Retrieved March 15, 2013
- ↑ John L. Allen Jr. (Marso 3, 2013). "Papabile of the Day: The Men Who Could Be Pope". National Catholic Reporter. Ginkuhà Marso 15, 2013. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(help)