Kitaa an tinikangan para han Hapon

{{Infobox country
|conventional_long_name = Japan
|common_name = Japan
|linking_name = Japan
|native_name = {{lang|ja|日本国}}<br>{{small|''Nippon-koku''}} o {{small|''Nihon-koku''}}
|image_flag = Flag of Japan.svg
|alt_flag = Centered deep red circle on a white rectangle<ref>{{Cite web|title=National Flag and National Anthem|url=http://www.japan.go.jp/culture/flagandanthem.html|quote=The Rising Sun Flag and "Kimi Ga Yo" are respectively the national flag and anthem of Japan. This was formalized in 1999 with the Law Regarding the National Flag and National Anthem.|accessdate=29 Enero 2017}}</ref>
|image_coat = Imperial Seal of Japan.svg
|alt_coat = Golden circle subdivided by golden wedges with rounded outer edges and thin black outlines
|symbol_type = Selyo Imperyal
| other_symbol           = {{lang|ja|大日本國璽}} ({{transliteration|ja|Dai Nihon Kokuji}})<br>"Nasodnon nga Selyo han Darudako nga Hapon"{{parabr}}[[File:Gyomei kokuji.svg|80px|Selyo han Estado han Hapon]]
| other_symbol_type      = [[Selyo hin Estado han Hapon|Selyo hin Estado]]:
|national_anthem = {{unbulleted list|"''[[Kimigayo]]''"|{{lower|0.25em|{{big|{{Nihongo2|君が代}}}}}}}}<br>{{small|"His Imperial Majesty's Reign"}}<ref>{{Cite web|title=Explore Japan National Flag and National Anthem|url=http://web-japan.org/kidsweb/explore/national/index.html|accessdate=29 Enero 2017}}</ref><ref>{{Cite web|title=National Symbols|url=http://www.japan-guide.com/e/e2270.html|accessdate=29 Enero 2017|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170202040038/http://www.japan-guide.com/e/e2270.html|archivedate=2 Pebrero 2017|df=mdy-all}}</ref><br><center>[[File:Kimi ga Yo instrumental.ogg]]</center>
|image_map = Japan (orthographic projection).svg
|map_width = 220px
|alt_map = Projection of Asia with Japan's Area coloured green
|map_caption = Lugar nga kontrolado han Hapon in ginpapakita ha lunghaw na kolor, pero an diri kontrolado in ginpapakita hin mas malapsaw nga lunghaw
|capital = [[Tokyo]]<ref>{{Cite web|title=History of Tokyo|url=http://www.metro.tokyo.jp/ENGLISH/ABOUT/HISTORY/history01.htm|quote=The Edo Period lasted for nearly 260 years until the Meiji Restoration in 1868, when the Tokugawa Shogunate ended and imperial rule was restored. The Emperor moved to Edo, which was renamed Tokyo. Thus, Tokyo became the capital of Japan|accessdate=29 Enero 2017}}</ref>
|coordinates = {{Coord|35|41|N|139|46|E|type:city}}
|largest_city = capital
|official_languages = waray opisyal nga pinulongan ([[Pinulongan Hapones|Hinapon]] ([[de facto]]))<ref>{{Cite web|url=http://houseikyoku.sangiin.go.jp/column/column068.htm|script-title=ja:法制執務コラム集「法律と国語・日本語」|publisher=Legislative Bureau of the House of Councillors|accessdate=19 Enero 2009|language=Japanese}}</ref>
|regional_languages = {{collapsible list
  |title = [[Mga pinulongan han Hapon|11 nga mga pinulongan]]<ref>{{Cite web|url=https://www.ethnologue.com/country/JP/languages|title=Japan Languages|accessdate=29 Enero 2017|language=English}}</ref>
  |[[Ainu language|Ainu Itak]]
  |[[Amami Ōshima language|Amami Ōshima]]
  |[[Kikai language|Kikai]]
  |[[Kunigami language|Kunigami]]
  |[[Miyako language|Miyako]]
  |[[Okinawan language|Okinawan]]
  |[[Okinoerabu language|Okinoerabu]]
  |[[Tokunoshima language|Tokunoshima]]
  |[[Yaeyama language|Yaeyama]]
  |[[Yonaguni language|Yonaguni]]
  |[[Yoron language|Yoron]]
}}
|languages_type = [[Nasodnon nga Pinulongan]]
|languages = [[Hinapon]]<ref>{{Cite web|title=Literacy and Language Classes in Community Centers, Country Profile: Japan|url=http://www.unesco.org/uil/litbase/?menu=14&programme=131|accessdate=29 Enero 2017}}</ref>
|ethnic_groups =
 {{unbulleted list
  |98.5% [[Japanese people|Japanese]]
  |0.5% [[Koreans in Japan|Korean]]
  |0.4% [[Chinese people in Japan|Chinese]]
  |0.6% other
}}
|ethnic_groups_year = 2011{{lower|0.4em|<ref name="cia"/>}}
|demonym = [[Mga hapon|Hapon/Haponesa]]
|government_type = [[Unitary state|Unitaryo]] nga [[Parliamentary system|Parlamentaryo]] nga [[monarkiya konstitusyonal]]
|leader_title1 = [[Emperador han Hapon|Emperador]]
|leader_name1 = [[Naruhito]]
|leader_title2 = [[Primo Ministro han Hapon|Primo Ministro]]
|leader_name2 = [[Fumio Kishida]]
|leader_title3 = [[Deputy Prime Minister of Japan|Deputy Primo Ministro]]
|leader_name3 = [[Tarō Asō]]
|legislature = [[National Diet]]
|upper_house = [[House of Councillors (Japan)|House of Councillors]]
|lower_house = [[House of Representatives (Japan)|House of Representatives]]
|sovereignty_type = [[History of Japan|Pagkatukod]]
|established_event1 = [[Nasodnon nga Pagkatukod nga Adlaw]]
|established_date1 = Pebrero 11, 660&nbsp;BCE<ref>Sumala han Leyenda, an hapon in gintukod hini nga adlaw ni [[Emperor Jimmu]], an syahan nga Emperador han nasod.</ref>
|established_event2 = [[Batakan Balaod Meiji]]
|established_date2 = Nobyembre 29, 1890
|established_event3 = [[Batakan Balaod han Hapon|Yana nga batakan balaod]]
|established_date3 = Mayo 3, 1947
|established_event4 = [[Tratado ha San Francisco|Tratado han Kamurayaw<br> ha San Francisco]]
|established_date4 = Abril 28, 1952
|established_event5 =
|established_date5 =
|area_km2 = 377,972
|area_footnote = <ref>{{Cite web|title=Facts about Japan, General Information|url=http://www.japan.go.jp/japan/facts/|accessdate=29 Enero 2017}}</ref>
|area_rank = ika-61 <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
|area_sq_mi = {{convert|377972|km2|sqmi|disp=output number only}}<!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]]. -->
|percent_water = 0.8
|population_census = 126,672,000<ref>{{Cite web|url=http://www.e-stat.go.jp/SG1/estat/GL08020101.do?_toGL08020101_&tstatCode=000001080615&requestSender=search|title=最新結果一覧　政府統計の総合窓口　GL08020101|publisher=Statistics Bureau of Japan|accessdate=27 Abril 2016|archive-date=6 Enero 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190106030423/https://www.e-stat.go.jp/stat-search/files?tstat=000001080615|url-status=dead}}</ref>
|population_census_year = 2017
|population_census_rank = ika-10
|population_density_km2 = 336
|population_density_rank = ika-36
|GDP_PPP = $5.420 trillion<ref name = imf2>{{Cite web|title=World Economic Outlook Database, April 2017 – Report for Selected Countries and Subjects|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/01/weodata/weorept.aspx?sy=2014&ey=2022&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=158&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CPPPEX&grp=0&a=&pr.x=87&pr.y=5|publisher=[[International Monetary Fund]] (IMF)|accessdate=21 Abril 2016}}</ref>
|GDP_PPP_year = 2017
|GDP_PPP_rank = ika-4
|GDP_PPP_per_capita = $42,860<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = ika-27
|GDP_nominal = $4.841 trilyones<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_year = 2017
|GDP_nominal_rank = ika-3
|GDP_nominal_per_capita = $38,281<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank = ika-20
|Gini = 37.6 <!-- Number only. -->
|Gini_year = 2008
|Gini_change = <!-- Increase/decrease/steady. -->
|Gini_ref = <ref>{{Cite web|title=World Factbook: Gini Index|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html|publisher=[[Central Intelligence Agency|CIA]]|accessdate=11 Mayo 2011|archive-date=13 Hunyo 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070613005439/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html|url-status=dead}}</ref>
|Gini_rank = ika-76
|HDI = 0.903 <!-- Number only, between 0 and 1. -->
|HDI_year = 2015<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year. -->
|HDI_change = increase <!-- Increase/decrease/steady. -->
|HDI_ref = <ref name="HDI">{{Cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=2016 Human Development Report | date = 2016 |accessdate=23 Marso 2017 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>
|HDI_rank = 17th
|currency = [[Japanese yen|Yen]] (¥){{\}}{{transl|ja|''En''}} {{nihongo2|円}}
|currency_code = JPY
|time_zone = [[Japan Standard Time|JST]]
|utc_offset = +9
|utc_offset_DST = +9
|time_zone_DST = diri gin-oobserbar
|date_format = {{unbulleted list|yyyy-mm-dd|yyyy年m月d日|{{nowrap|[[Japanese era name|Panahon]]&nbsp;yy年m月d日 {{small|([[Common Era|CE]]−1988)}}}}}}
|drives_on = [[Right- and left-hand traffic#Japan|wala]]
|calling_code = [[Telephone numbers in Japan|+81]]
|cctld = [[.jp]]
|official_website = [http://www.japan.go.jp/index.html www.japan.go.jp]
|religion = {{ublist|item_style=white-space:nowrap;|51.82% [[Shinto]]|34.9% [[Buddhism in Japan|Buddhism]]|4% [[Shinto sects and schools|Shinto sects]]|2.3% [[Christianity in Japan|Christianity]]|7.0% Waray baton}}
|area_magnitude = 1 E11
|population_density_sq_mi = 882.7 <!-- Do not remove per [[WP:MOSNUM]]. -->
|country_code = JPN
|iso3166code = JP
}}
{{Infobox Chinese
|title = Japan
|kanji = 日本国
|kyujitai = 日本國
|katakana = ニッポンコク<br>ニホンコク
|hiragana = にっぽんこく<br>にほんこく
|l = State of Japan
|romaji = Nippon-koku<br>Nihon-koku
|revhep = Nippon-koku<br>Nihon-koku
}}
An '''Japan''' o '''Hapon''' (ha [[Hinapon]]: '''日本''' nga kon ginRomanisar '''''Nihon''''' o '''''Nippon''''', nga ha opisyal nga tinatawag ha Hinapon nga '''日本国''' nga ha Linatin nga agi '''''Nippon-koku''''' o '''''Nihon-koku''''') usa nga kapuropod-an nga nasod ha [[Sinirangan nga Asya]]. Nahamutang ini ha [[Kalawdan Pacifico]] ngan ha sidlangan han [[Dagat han Hapon]], [[Republika nga Popular han Tsina]], [[Amihanan nga Korea]], [[Salatan nga Korea]] ngan [[Rusya]], tikang han [[Dagat han Okhotsk]] ha amihanan ngadto han [[Sinirangan nga Dagat Tsina]] ngan [[Taiwan]] ha salatan. An [[kanji|kasurat nga kanji]] nga amo an nahimo han [[Mga Ngaran han Hapon|ngaran han Hapon]] nangangahulogan nga "nagtikang han adlaw", ngan amo ini nga agsob tawagon an Hapon nga "[[Tuna han Nasidlang nga Adlaw]]".

==Heyograpiya==

[[File:Japan topo en.jpg|thumb|Topograpico nga mapay han Kapuropud-an han Hapon]]
An Hapon in may-ada 6,852 nga mga isla nga nasakop ngadto ha Pasipico nga baybayon han Sinirangan Asya. An nasod, lakip an ngatanan nga mga isla nga gindudumara hini, in aada ha butnga han mga latitud nga 24° ngan 46°N, ngan longtitud 122° ngan 146°E. An gidadakoi nga mga puro, tikang ha amihanan ngadto ha salatan, amo an [[Hokkaido]], [[Honshu]], [[Shikoku]] ngan [[Kyushu]]. An [[Ryukyu Islands]], nga naglalakip han [[Okinawa]], in kadena hin mga isla ha salatan han [[Kyushu]]. Kun ginbubug-os ini, gintatawag nga Kapuropud-an han Hapon.<ref>{{Cite book|last=McCargo|first=Duncan|title=Contemporary Japan| date = 2000|publisher=Macmillan|isbn=0-333-710002 |pages=8–11}}</ref>

Haros 73 ka porsiyento han Hapon in kagurangan, bukiron ngan diri puydi pan-argrikultura, industriya o residensyal nga pan-gamit.<ref name="cia">{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html |title=CIA Factbook: Japan |publisher=Cia.gov |accessdate=9 Nobyembre 2011 |archive-date=26 Disyembre 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226010157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html%20 |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web|title=Japan|url=https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/4142.htm|publisher=US Department of State|accessdate=16 Enero 2011}}</ref>

==Administratibo nga pagbahin-bahin==

An Japan mayda [[Mga Prefektura han Hapon|kap-atan kag pito nga mga prefektura]], nga tagsa gindudumara hin elehido nga gobernador, lehislatura ngan administratibo nga burukrasya. An tagsa prefektura ginbahin-bahin ngadto hin mga syudad, mga bungto, ngan mga barrio. 

An nasod yana may-ada administratibo nga [[An pag-usa ngan pagkawara hin mga bungto han Hapon|pagreorganisa ha paghiusa]] hin damo nga mga syudad, bungto ngan barrio. Ini nga proseso magreresulta in pag-iban han ihap han mga sub-prefektura nga mga administratibo nga rehiyon ngan ginkikita ini nga maka-iba hin mga garastohon ha administrasyon.<ref>{{Cite web |last=Mabuchi |first=Masaru |url=http://siteresources.worldbank.org/WBI/Resources/wbi37175.pdf |title=''Municipal Amalgamation in Japan'' (PDF) |publisher=World Bank |month=May | date = 2001 | accessdate=2006-12-28|format=PDF}}</ref>

===Mga Heograpiya===
[[Bulkan nga Fuji]]
{|
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" | 
<center>'''[[Hokkaidō]]'''</center>
----
1.&nbsp;[[Hokkaidō]]<br /> 
<center>'''[[Tōhoku (rehiyon)|Tōhoku]]'''</center>
----
2.&nbsp;[[Aomori (prefektura)|Aomori]]<br /> 
3.&nbsp;[[Iwate (prefektura)|Iwate]]<br /> 
4.&nbsp;[[Miyagi (prefektura)|Miyagi]]<br /> 
5.&nbsp;[[Akita (prefektura)|Akita]]<br /> 
6.&nbsp;[[Yamagata (prefektura)|Yamagata]]<br /> 
7.&nbsp;[[Fukushima (prefektura)|Fukushima]]<br /> 
<center>'''[[Kantō (rehiyon)|Kantō]]'''</center>
----
8.&nbsp;[[Ibaraki (prefektura)|Ibaraki]]<br /> 
9.&nbsp;[[Tochigi (prefektura)|Tochigi]]<br /> 
10.&nbsp;[[Gunma (prefektura)|Gunma]]<br /> 
11.&nbsp;[[Saitama (prefektura)|Saitama]]<br /> 
12.&nbsp;[[Chiba (prefektura)|Chiba]]<br /> 
13.&nbsp;[[Tokyo]]<br /> 
14.&nbsp;[[Kanagawa (prefektura)|Kanagawa]]<br /> 
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" | 
<center>'''[[Chūbu (rehiyon)|Chūbu]]'''</center>
----
15.&nbsp;[[Niigata (prefektura)|Niigata]]<br /> 
16.&nbsp;[[Toyama (prefektura)|Toyama]]<br /> 
17.&nbsp;[[Ishikawa (prefektura)|Ishikawa]]<br /> 
18.&nbsp;[[Fukui (prefektura)|Fukui]]<br /> 
19.&nbsp;[[Yamanashi (prefektura)|Yamanashi]]<br /> 
20.&nbsp;[[Nagano (prefektura)|Nagano]]<br /> 
21.&nbsp;[[Gifu (prefektura)|Gifu]]<br /> 
22.&nbsp;[[Shizuoka (prefektura)|Shizuoka]]<br /> 
23.&nbsp;[[Aichi (prefektura)|Aichi]]<br /> 
<center>'''[[Kansai (rehiyon)|Kansai]]'''</center>
----
24.&nbsp;[[Mie (prefektura)|Mie]]<br /> 
25.&nbsp;[[Shiga (prefektura)|Shiga]]<br /> 
26.&nbsp;[[Kyoto (prefektura)|Kyoto]]<br /> 
27.&nbsp;[[Osaka (prefektura)|Osaka]]<br /> 
28.&nbsp;[[Hyōgo (prefektura)|Hyōgo]]<br /> 
29.&nbsp;[[Nara (prefektura)|Nara]]<br /> 
30.&nbsp;[[Wakayama (prefektura)|Wakayama]]<br /> 
| style="padding-right:1em; vertical-align:top;" | 
<center>'''[[Chūgoku (rehiyon)|Chūgoku]]'''</center>
----
31.&nbsp;[[Tottori (prefektura)|Tottori]]<br /> 
32.&nbsp;[[Shimane (prefektura)|Shimane]]<br /> 
33.&nbsp;[[Okayama (prefektura)|Okayama]]<br /> 
34.&nbsp;[[Hiroshima (prefektura)|Hiroshima]]<br /> 
35.&nbsp;[[Yamaguchi (prefektura)|Yamaguchi]]<br /> 
<center>'''[[Shikoku]]'''</center>
----
36.&nbsp;[[Tokushima (prefektura)|Tokushima]]<br /> 
37.&nbsp;[[Kagawa (prefektura)|Kagawa]]<br /> 
38.&nbsp;[[Ehime (prefektura)|Ehime]]<br /> 
39.&nbsp;[[Kōchi (prefektura)|Kōchi]]<br /> 
<center>'''[[Kyūshū]]'''</center>
----
40.&nbsp;[[Fukuoka (prefektura)|Fukuoka]]<br /> 
41.&nbsp;[[Saga (prefektura)|Saga]]<br /> 
42.&nbsp;[[Nagasaki (prefektura)|Nagasaki]]<br /> 
43.&nbsp;[[Kumamoto (prefektura)|Kumamoto]]<br /> 
44.&nbsp;[[Ōita (prefektura)|Ōita]]<br /> 
45.&nbsp;[[Miyazaki (prefektura)|Miyazaki]]<br /> 
46.&nbsp;[[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]<br /> 
47.&nbsp;[[Okinawa (prefektura)|Okinawa]] <br />
|}

An [[Karafuto (prefektura)|Karafuto]], usa nga bahin han isla han [[Sakhalin]] ha amihanan tikang ha Hokkaidō (waray ginpakita dida han mapa), kabahin han Japan tikang han 1907 tubtob han Gyera Pankalibotan II.  An bug-os nga isla han Sakhalin gindudumara na yana han [[Rusya]], pero mayda mga Hapones nga nasiring nga an Karafuto kabahin pa gihapon han Hapon.

==Mga reperensya==
{{Mga kasarigan}}

==Mga Sumpay ha Gawas==
# [https://arrestedworld.com/museums-in-tokyo/ Maayo nga mga Museyo sa Tokyo nga Pagaduawon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201113045742/https://arrestedworld.com/museums-in-tokyo/ |date=2020-11-13 }}
# [https://arrestedworld.com/amusement-parks-in-japan/ Labing maayo nga Amusement Parks Sa Japan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201031011607/https://arrestedworld.com/amusement-parks-in-japan/ |date=2020-10-31 }}
# [https://arrestedworld.com/places-in-japan/ Maayo nga mga Dapit Sa Japan nga Mobisita] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201216155258/https://arrestedworld.com/places-in-japan/ |date=2020-12-16 }}

{{Sister project links|Japan|s=no|q=no}}
{{Asya}}

{{Commons category|Japan}}

[[Kaarangay:Hapon| ]]
[[Kaarangay:Mga nasod ha Sinirangan nga Asya]]
[[Kaarangay:Nasod]]