Jump to content

Juan Carlos I han Espanya

Tikang ha Wikipedia
(Ginredirect tikang ha Juan Carlos I)
Mayda impormasyon hini nga artikulo nga aada han Iningles nga bersyon nga angay ighubad ha Winaray
Juan Carlos I
Hi Juan Carlos han 2013
Hadì han Espanya (dugang pa...)
Paghadì 22 Nobyembre 1975 – 19 Hunyo 2014
Nag-uná
Nagsunod Felipe VI
Mga Presidente
Natawo 5 Enero 1938 (1938-01-05) (edad 86)
Roma, Italya
Inasaw-an Sofía han Gresya ngan Dinamarka (k. 1962)
Anak
Bug-os nga ngaran
Kinatsila: Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias
Panimalay Borbón[1][2]
Amay Juan, Konde han Barcelona
Iroy María de las Mercedes de Borbón-Dos Sicilias y Orleans
Relihiyon Katolisismo Romano
Pirma Juan Carlos I

Hi Juan Carlos I (Kinatsila: [xwaŋˈkaɾlos];[lower-alpha 1] bug-os nga ngaran Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias, natawo 5 Enero 1938) naghadi nga Hadì han Espanya tikang 1975 kutob han iya pag-abdikar han 2014.

Hi Juan Carlos amo an apó ni Alfonso XIII, an kataposán nga hadì han Espanya ugsa han pag-abolir han monarkiya han 1931 ngan han sumurunod nga pagdeklara han Ikaduhá nga Repúblika Espanyola. Natawo hi Juan Carlos ha Roma, Italya, han panahon han ka-exilyo han iya pamilya. Katapos han Falangista nga pagdaog dida han Espanyol nga Gera Sibil han 1939, hi Generalísimo Francisco Franco, an Espanyol nga dictador, kinmapot han gobyerno han Espanya ngan han 1947, an status han Espanya nga usá nga monarkiya gin-afirma ngan naipasa in usá nga balaod nga nagtugot kan Franco nga magngaran han masunod ha iya. An amay ni Juan Carlos, hi Juan, amo an ika-upat nga anak ni Alfonso, nga nagrenunsya han iya mga pag-angkon han trono han Enero 1941. Ginkitâ hi Juan ni Franco nga sobra hin pagka-liberal ngan han 1969, ginlaktawan ha pabor ni Juan Carlos nga amo an masunod kan Franco ngan sunod nga mangulo hin estado.[3]

Didto ha Italya nag-ukoy hi Juan Carlos han iya syahan nga mga panuigon ngan kinmadto hiyá ha Espanya han 1947 basi padayonon an iya mga pag-aram. Katapos han iya pagtapos han iya edukasyon nga sekondariya han 1955, nagtikang hiyá han iya pagbatid ha militar ngan sinmulod hiya han Akademya Heneral Militar han Zaragoza. Ha urhe, tinmambong hiya han Eskwela Naval Militar, an Akademiya Heneral Militar han Kahanginan, ngan nagtapós hiya han iya tertyaryo nga edukasyon ha Unibersidad han Madrid. Han 1962, nag-asawa hi Juan Carlos kan Prinsesa Sophia han Gresya ngan Dinamarka ha Atenas. An mag-asawa nagkaada hin duhá nga anak-nga-babaye ngan usá nga anak-nga-lalake: hira Elena, Cristina, ngan Felipe. Tungod han pagluya hin kabaskog hin lawas ni Franco, syahan nga nagtikang pagbuhat hin pagka-mangulo-hin-estado han Espanya dida han verano han 1974 ha mga dirudilain nga panahonn. Namatay hi Franco didâ han Nobyembre han sumunod nga tuig ngan nagin-hadì hi Juan Carlos didâ han 22 Nobyembre 1975, duhá ka adlaw katapos han kamatay ni Franco, an syahan nga naghadì nga monarka tikang han 1931; bisan pa man kun an iya na-exilyo nga amay waray magbul-iw hin pormal han iya mga pag-angkon han trono ha pabor han iya anak kutob 1977.

Ginpamulat nga papadayonon niya an ginbilin ni Franco, kundi hi Juan Carlos, hin madalî nga panahon katapos han iya pagsaka han trono nagpagawas hin mga reporma nga tanggalon an Franquista nga rehimen ngan nagtikang han Espanyol nga pagbalhin ngadto ha demokrasya. Nagdangat hiní han pag-aprobar han Espanyol nga Konstitusyon han 1978 hin usá nga referendum, nga diin gintukod-pagbalik in konstitusyonal nga monarka. Han 1981, dako nga papel an gindara ni Juan Carlos nga pagpugong hin golpe nga nagtalinguha nga balikon an Espanya ngadto hin Franquista nga gobyerno ha ngaran han Hadì. Han 2008, ginkitâ hiyá nga amo an pinaka-popular nga namuno ha tanan nga Ibero-America.[4] Gindayaw hiyá han iya papel ha pagbalhin han Espanya ngadto ha demokrasya, kundi an kadayawan han Hadì ngan han monarkiya na-igo tungod hin mga ginmawas nga mga kontrobersiya mahinungod han iya pamilya, nga dinmako tungod hin biyahe para hin kaseriya-hin-mga-elepante nga ginbuhat hin panahon hin krisis hin panalapî ha Espanya. Han 2014, nag-abdikar hi Juan Carlos han trono nga naghihinabi hin personal nga mga rason ha pabor han iya anak-nga-lalaki. An iya anak nga lalaki nga hi Prinsipe Felipe sinmaká han trono ha ngaran nga Felipe VI.

Hi Juan Carlos I‎
Espanya

Ini nga barasahon kabahin han serye nga:
Politika ngan kagamhanan han
Espanya

Kitaa gihapon:
Politika nga Ganghaan · edit
  1. Ha iba nga mga yinaknan han Espanya, an ngaran ni Hadi Juan Carlos ginhahatag nga:

Mga kasarigan

[igliwat | Igliwat an wikitext]
  1. "His Majesty the King Juan Carlos". The Royal Household of His Majesty the King!. Ginhipos tikang han orihinal han 22 Agosto 2012. Cite uses deprecated parameter |deadurl= (help)
  2. Ha Ininggles nga bersyon han Opisyal nga websayt han Pamilya han Hadi ginhahatag an ngaran nga Borbon, samtang ha Kinatsila ginhahatag ini nga Borbón
  3. "Those Apprentice Kings and Queens Who May – One Day – Ascend a Throne," New York Times. 14 Nobyembre 1971.
  4. "Juan Carlos most popular leader in Ibero-America (Kinatsila)" (ha Kinatsila). Elmundo.es. Ginkuhà 2 Hunyo 2014.CS1 maint: unrecognized language (link)