Kitaa an tinikangan para han Pangasinan

{{ighubad Iningles}}
An '''Pangasinan''', ha opisyal nga pagtawag '''Lalawigan han Pangasinan''' (ha [[Pangasinense nga yinaknan|Pangasinense]]:  ''Luyag na Pangasinan''), usa han mga [[Mga Probinsya han Pilipinas|probinsya]] han [[Pilipinas]].  An kapital han lalawigan amo an [[Lingayen, Pangasinan|Lingayen]].  Nahamutang it Pangasinan ha katundan nga butnga nga bahin han isla han [[Luzon]] ha daplin han [[Golfo han Lingayen]].  An bug-os nga kahaluag hin katunaan han Pangasinan mga 5,368.82 ka kwadrado nga kilometro.  Sumala han census han tuig 2000, an Pangasinan mayda populasyon nga 2,434,086.  An [[Pangasinense nga yinaknan]] amo an lumad nga yinaknan han kadam-an nga Pangasinense, pero gingagamit gihapon dinhe an [[Ilokano nga yinaknan]] ngan han [[Bolinao nga yinaknan]].  An populasyon han mga nagamit han [[Pangasinense nga yinaknan]] ha lalawigan han Pangasinan mga 1.5 ka milyon o ribo.

{{Infobox probinsya Pilipinas |
 ngaran              = Lalawigan han Pangasinan<br />Luyag na Pangasinan|
 sealfile            = [[Paypay:Ph_seal_pangasinan.png]] |
 rehiyon             = [[Ilocos nga Rehiyon|Kanawayon (Amihanan-Katundan) nga Rehiyon]] ([[Ilocos nga Rehiyon]]) (Rehiyon I) |
 kapital             = [[Lingayen, Pangasinan|Lingayen]] |
 gintukod            = [[1578]] |
 pop2000             = 2,434,086 |
 pop2000ranggo       = ika-3 nga gidako-i |
 popden2000          = 453 |
 popden2000ranggo    = ika-8 nga gihataasi |
 kahaluagkm2         = 5,368.2 |
 kahaluagranggo      = ika-15 nga gidako-i |
 dagkosyudad         = 0 |
 mga syudad          = 4 |
 mga bungto          = 44 |
 mga baranggay       = 1,364 |
 mga distrito        = 6 |
 mga yinaknan        = [[Pangasinense nga yinaknan|Pangasinense]], [[Ilokano nga yinaknan|Ilokano]], [[Bolinao nga yinaknan|Bolinao ]] |
 gobernador          = Victor Aguedo E. Agbayani |
 locatormapfile      = [[Paypay:Ph_locator_map_pangasinan.png]] |
}}

An ngaran nga ''Pangasinan'' nangangahulogan nga "lugar hin asin" o "lugar hin paghimo hin asin"; tikang ini han pulong nga ''asin'' ha [[Pangasinense nga yinaknan]].

== Heyograpiya ==
=== Politikal ===

An lalawigan han Pangasinan ginbahin ngadto hin kap-atan kag upat (44) nga mga [[bungto Pilipinhon|bungto]], upat (4) nga mga [[Mga Syudad han Pilipinas|syudad]], mga 1,364 ka [[baranggay]] ngan unom (6) nga mga distrito kongresyonal.

==== Mga Syudad ====

*[[Syudad han Alaminos]]
*[[Syudad han Urdaneta]]
*[[Syudad han Dagupan]]
*[[Syudad han San Carlos, Pangasinan|Syudad han San Carlos]]

==== Mga Bungto ====

<table border="0"><tr>
<td valign="top">
*[[Agno, Pangasinan|Agno]]
*[[Aguilar, Pangasinan|Aguilar]]
*[[Alcala, Pangasinan|Alcala]]
*[[Anda, Pangasinan|Anda]]
*[[Asingan, Pangasinan|Asingan]]
*[[Balungao, Pangasinan|Balungao]]
*[[Bani, Pangasinan|Bani]]
*[[Basista, Pangasinan|Basista]]
*[[Bautista, Pangasinan|Bautista]]
*[[Bayambang, Pangasinan|Bayambang]]
*[[Binalonan, Pangasinan|Binalonan]]
*[[Binmaley, Pangasinan|Binmaley]]
*[[Bolinao, Pangasinan|Bolinao]]
*[[Bugallon, Pangasinan|Bugallon]]
*[[Burgos, Pangasinan|Burgos]]
*[[Calasiao, Pangasinan|Calasiao]]
*[[Dasol, Pangasinan|Dasol]]
*[[Infanta, Pangasinan|Infanta]]
*[[Labrador, Pangasinan|Labrador]]
*[[Laoac, Pangasinan|Laoac]]
*[[Lingayen, Pangasinan|Lingayen]]
*[[Mabini, Pangasinan|Mabini]]
</td><td valign="top">
*[[Malasiqui, Pangasinan|Malasiqui]]
*[[Manaoag, Pangasinan|Manaoag]]
*[[Mangaldan, Pangasinan|Mangaldan]]
*[[Mangatarem, Pangasinan|Mangatarem]]
*[[Mapandan, Pangasinan|Mapandan]]
*[[Natividad, Pangasinan|Natividad]]
*[[Pozorrubio, Pangasinan|Pozorrubio]]
*[[Rosales, Pangasinan|Rosales]]
*[[San Fabian, Pangasinan|San Fabian]]
*[[San Jacinto, Pangasinan|San Jacinto]]
*[[San Manuel, Pangasinan|San Manuel]]
*[[San Nicolas, Pangasinan|San Nicolas]]
*[[San Quintin, Pangasinan|San Quintin]]
*[[Santa Barbara, Pangasinan|Santa Barbara]]
*[[Santa Maria, Pangasinan|Santa Maria]]
*[[Santo Tomas, Pangasinan|Santo Tomas]]
*[[Sison, Pangasinan|Sison]]
*[[Sual, Pangasinan|Sual]]
*[[Tayug, Pangasinan|Tayug]]
*[[Umingan, Pangasinan|Umingan]]
*[[Urbiztondo, Pangasinan|Urbiztondo]]
*[[Villasis, Pangasinan|Villasis]]
</td></tr></table>

=== Pisikal ===

Nahamutang an Pangasinan ha kalondan nga butnga nga lugar han isla han Luzon ha Pilipinas.  Ginsasapitan an Pangasinan han [[La Union]] ngan [[Benguet]] ha amihanan, han [[Nueva Vizcaya]] ngan [[Nueva Ecija]] ha sidlangan, ngan han [[Zambales]] ngan [[Tarlac]] ha salatan.  Ha katundan han Pangasinan amo an [[Dagat Salatan Tsina]] ngan an probinsya nagpapalibot han [[Golfo han Lingayen]].

It kahaluag han katunaan han Pangasinan mga 3,368.82 ka kwadrado nga kilometro.  It Pangasinan mga 170 ka kilometro ha amihanan han [[Manila]], 50 ka kilometro ha salatan tikang ha [[Syudad han Baguio]], 115 ka kilometro ha amihanan tikang ha Subic International Airport and Seaport, ngan 80 ka kilometro ha amihanan tikang ha Clark International Airport.

== Mga Sumpay ha Gawas ==

* [http://www.pangasinan.gov.ph Opisyal nga Websayt han Gobyerno han Lalawigan han Pangasinan]
* [http://www.dalityapi.com Pangasinan: Preservation and Revitalization of the Pangasinan Language and Literature] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191008135138/https://www.dalityapi.com/ |date=2019-10-08 }}

{{Pangasinan}}
{{Luzon lateral}}

[[Kaarangay:Pangasinan]]