An pagkakaiba han mga rebisyon han "California"
No edit summary |
No edit summary |
||
| Bagis 2: | Bagis 2: | ||
[[File:Map of USA CA.svg|thumb|right|Mapa han California]] |
[[File:Map of USA CA.svg|thumb|right|Mapa han California]] |
||
An '''California''' ( |
An '''California''' ({{IPAc-en|en-us-California.ogg|k|æ|l|ɨ|ˈ|f|ɔr|n|j|ə}}) usa nga [[estado han Estados Unidos|estado]] nga nahamutang ha [[Katundan nga Labnasan han Estados Unidos|Katundan nga Labnasan]] han Estados Unidos. Amo ini ha yana an [[Talaan hin mga estado han Estados Unidos ha katawhan|estado nga gidamo-i hin katawhan]],<ref name="popEst">{{cite web|url=http://www.census.gov/popest/states/tables/NST-EST2009-01.csv|format=CSV|title=Table 1. Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: Abril 1, 2000 tubtob Hulyo 1, 2009|date=Disyembre 22, 2009|publisher=[[U.S. Census Bureau]]|accessdate=Disyembre 24, 2009}}</ref> ngan an [[Talaan hin mga estado han Estados Unidos ha kahaluag hin tuna|ikatulo ha kadako hin kahaluag hin tuna]] (sunod han [[Alaska]] ngan [[Texas]]). Amo ini an balayan han kanan nasod ikaduha ngan ika-unom nga gidako-i nga [[Tabla han mga lugar hin estadistika primarya hin census han Estados Unidos|lugar estadistika ha census]] ([[Los Angeles nga Metropolitano nga Kahaluag]] ngan [[Bahia han San Francisco nga Kahaluag]]), ngan han walo han kanan nasod [[Talaan han mga syudad han Estados Unidos ha katawhan|kalim-an nga gidamo-i hin katawhan nga mga syudad]] ([[Los Angeles, California|Los Angeles]], [[San Diego, California|San Diego]], [[San Jose, California|San Jose]], [[San Francisco, California|San Francisco]], [[Fresno, California|Fresno]], [[Sacramento, California|Sacramento]], [[Long Beach, California|Long Beach]] ngan [[Oakland, California|Oakland]]).<ref name="CA popEst">{{cite web | title = E-4 Population Estimates for Cities, Counties and the State, 2001–2009, with 2000 Benchmark. | location = Sacramento, California | publisher = [[California Department of Finance|State of California, Department of Finance]] | year = 2009 | month = Mayo | url = http://www.dof.ca.gov/research/demographic/reports/estimates/e-4/2001-09/ | accessdate = Disyembre 24, 2009}}{{Dead link|date=Mayo 2011}}</ref> An ulohan nga syudad amo an Sacramento. |
||
An naglalainlain nga heyograpiya han California naglalakip tikang han [[Katundan nga Labnasan han Estados Unidos|Labnasan han Pacifico]] ha katundan, ngadto han [[Sierra Nevada (Estados Unidos)|Sierra Nevada]] nga mga kabugkiran ha sinirangan—tikang han [[Sequoia sempervirens|Pula-nga-kahoy]]–[[Douglas-fir]] nga mga kagurangan han kanawayan, ngadto han [[Disyerto Mojave]] nga mga kahaluag ha timugan. An butnga han estado amo an [[Butnga nga Siong han California|Butnga nga Siong]], usa nga kahaluag hin pag-uma. Ha California nahamutang an gihataasi ngan gi-ubosi nga mga lugar han [[nagsasaragpit nga Estados Unidos]] ([[Bukid Whitney]] ngan [[Kamatayan nga Siong]]), ngan ini amo an mayda [[Talaan hin mga estado han Estados Unidos ha kahalaba hin labnasan|ikatulo nga gihalabai nga labnasan]] han ngatanan nga mga estado (sunod han [[Alaska]] ngan [[Florida]]). Masurong it mga linog tungod han kahamutang han estado ha ligid han [[Singsing hin Kalayo han Pacifico]]: mga 37,000 an nahitalaan ha tagsa tuig.<ref>{{cite web|url=http://seismo.berkeley.edu/faq/rate_of_seism.html |title=Frequently Asked Questions |publisher=Seismo.berkeley.edu |date= |accessdate=2011-04-22}}</ref> |
An naglalainlain nga heyograpiya han California naglalakip tikang han [[Katundan nga Labnasan han Estados Unidos|Labnasan han Pacifico]] ha katundan, ngadto han [[Sierra Nevada (Estados Unidos)|Sierra Nevada]] nga mga kabugkiran ha sinirangan—tikang han [[Sequoia sempervirens|Pula-nga-kahoy]]–[[Douglas-fir]] nga mga kagurangan han kanawayan, ngadto han [[Disyerto Mojave]] nga mga kahaluag ha timugan. An butnga han estado amo an [[Butnga nga Siong han California|Butnga nga Siong]], usa nga kahaluag hin pag-uma. Ha California nahamutang an gihataasi ngan gi-ubosi nga mga lugar han [[nagsasaragpit nga Estados Unidos]] ([[Bukid Whitney]] ngan [[Kamatayan nga Siong]]), ngan ini amo an mayda [[Talaan hin mga estado han Estados Unidos ha kahalaba hin labnasan|ikatulo nga gihalabai nga labnasan]] han ngatanan nga mga estado (sunod han [[Alaska]] ngan [[Florida]]). Masurong it mga linog tungod han kahamutang han estado ha ligid han [[Singsing hin Kalayo han Pacifico]]: mga 37,000 an nahitalaan ha tagsa tuig.<ref>{{cite web|url=http://seismo.berkeley.edu/faq/rate_of_seism.html |title=Frequently Asked Questions |publisher=Seismo.berkeley.edu |date= |accessdate=2011-04-22}}</ref> |
||
Pagbabag-o han 15:46, 12 Agosto 2011
An California (/[invalid input: 'en-us-California.ogg']kæl[invalid input: 'ɨ']ˈfɔːrnjə/) usa nga estado nga nahamutang ha Katundan nga Labnasan han Estados Unidos. Amo ini ha yana an estado nga gidamo-i hin katawhan,[1] ngan an ikatulo ha kadako hin kahaluag hin tuna (sunod han Alaska ngan Texas). Amo ini an balayan han kanan nasod ikaduha ngan ika-unom nga gidako-i nga lugar estadistika ha census (Los Angeles nga Metropolitano nga Kahaluag ngan Bahia han San Francisco nga Kahaluag), ngan han walo han kanan nasod kalim-an nga gidamo-i hin katawhan nga mga syudad (Los Angeles, San Diego, San Jose, San Francisco, Fresno, Sacramento, Long Beach ngan Oakland).[2] An ulohan nga syudad amo an Sacramento.
An naglalainlain nga heyograpiya han California naglalakip tikang han Labnasan han Pacifico ha katundan, ngadto han Sierra Nevada nga mga kabugkiran ha sinirangan—tikang han Pula-nga-kahoy–Douglas-fir nga mga kagurangan han kanawayan, ngadto han Disyerto Mojave nga mga kahaluag ha timugan. An butnga han estado amo an Butnga nga Siong, usa nga kahaluag hin pag-uma. Ha California nahamutang an gihataasi ngan gi-ubosi nga mga lugar han nagsasaragpit nga Estados Unidos (Bukid Whitney ngan Kamatayan nga Siong), ngan ini amo an mayda ikatulo nga gihalabai nga labnasan han ngatanan nga mga estado (sunod han Alaska ngan Florida). Masurong it mga linog tungod han kahamutang han estado ha ligid han Singsing hin Kalayo han Pacifico: mga 37,000 an nahitalaan ha tagsa tuig.[3]
An ngaran nga California han una gintawag hin dako nga kahaluag han Amihanan nga Amerika nga gin-angkon han Espanya nga naglakip han damo nga bahin han yana nga Habagatan nga Estados Unidos ngan han rawis han Baja California. Ha pagtikang han urhe nga bahin han ika-18 nga siglo, an kahaluag nga tinatawag nga Alta California, nga amo an teritoryo han California ha amihanan han Baja nga Rawis, ginkolonisar han Imperyo nga Espanyol komo kabahin han Bag-o nga Espanya. Han 1821, an Alta California nagin kabahin han Mehiko katapos han malinamposon nga panggubat o pangyera hini para hin paglugaring. Waray mag-iha katapos han pagtikang han Mehikano-Amerikano nga Gyera han 1846, mayda grupo hin mga mangurukoy nga mga Amerikano ha Sonoma nga nagdeklara hin naglulugaring nga Republika han California ha Alta California. Bisan man kon ini waray mag-iha, an bandera hini amo an nanguna para han yana nga bandera han estado han California. An pagdaog han Amerikano dida han gyera nagdangat han Tratado han Guadalupe Hidalgo, nga diin ginhatag han Mehiko an Alta California ngadto han Estados Unidos. An mga katundan nga kahaluag han Alta California amo an nahimo nga estado han California, nga ginpaapi nga ika-31 nga estado han Septyembre 9, 1850.
An Pagdali para hin Bulawan ha California nga nagtikang han 1848 dinmangat hin mga dagko nga pagbalhin ha katilingban ngan demograpko, nga diin damo nga mga paginmigrar tikang han Estados Unidos ngan ha langyaw ngan an nagsunod nga pagdukwag han ekonomimya. Mga importante nga pagpadukwag han syahan nga bahin han ika-20 nga siglo naglakip han pagsaka han Los Angeles komo sentro han industriya hin pagpali-aw ha Amerika, ngan an pagtubo hin dako ngan naglalakip han estado nga sektor hin turismo. An urhe nga bahin han ika-20 nga siglo nagdangat han pagpadukwag han mga sektor hin teknolohiya ngan impormasyon, nga makikit-an han pagpadukwag han Siong han Silicon. Dugang han malinamposon nga industriya ha pag-uma, mga iba pa nga mga amot han ekonomiya hini upod an aeroespasyo, edukasyon, ngan pag-manufacture. Kon usa nga nasod an California, ini amo an ikawalo nga gidakoi nga ekonomiya han kalibutan[4] ngan an ika-35 ka kadamo hin katawhan nga nasod. Mga hapit katunga han presko nga bunga han Estados Unidos gintatanom ha California, ngan nangunguna gihapon ini ha pagtanom hin mga utanon.[5]
Mga kasarigan
- ↑ "Table 1. Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: Abril 1, 2000 tubtob Hulyo 1, 2009" (CSV). U.S. Census Bureau. Disyembre 22, 2009. Ginkuhà Disyembre 24, 2009.
- ↑ "E-4 Population Estimates for Cities, Counties and the State, 2001–2009, with 2000 Benchmark". Sacramento, California: State of California, Department of Finance. 2009. Ginkuhà Disyembre 24, 2009. Unknown parameter
|month=ignored (help)[dead link] - ↑ "Frequently Asked Questions". Seismo.berkeley.edu. Ginkuhà 2011-04-22.
- ↑ "Calif. retains economy that would be 8th largest", "Businessweek", Disyembre 2, 2010, ginkita Disyembre 2, 2010
- ↑ http://www.lifeintheusa.com/food/vegetables.htm
 | Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini. |
 |
An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: California |