California

Tikang ha Wikipedia
California
Country United States
Before statehood California Republic
Admitted to the Union September 9, 1850 (ika-31)
Largest city Los Angeles
Largest metro Greater Los Angeles Area
Kagamhanan
 • Governor Gavin Newsom (D)
 • Lieutenant Governor Eleni Kounalakis (D)
Molupyo
 • Total 37,691,912 (2,011 est)[1]
 • Densidad 242/sq mi (93.3/km2)
 • Median household income US$61,021
 • Income rank ika−9
Language
 • Official language Iningles
 • Spoken language

Dida han 2000

Latitude 32° 32′ N to 42° N
Longitude 114° 8′ W to 124° 26′ W

An California usa nga estado nga nahamutang ha Katundan nga Labnasan han Estados Unidos. Amo ini ha yana an estado nga gidamo-i hin katawhan,[8] ngan an ikatulo ha kadako hin kahaluag hin tuna (sunod han Alaska ngan Texas). Amo ini an balayan han kanan nasod ikaduha ngan ika-unom nga gidako-i nga lugar estadistika ha census (Los Angeles nga Metropolitano nga Kahaluag ngan Bahia han San Francisco nga Kahaluag), ngan han walo han kanan nasod kalim-an nga gidamo-i hin katawhan nga mga syudad (Los Angeles, San Diego, San Jose, San Francisco, Fresno, Sacramento, Long Beach ngan Oakland).[9] An ulohan nga syudad amo an Sacramento.

An naglalainlain nga heyograpiya han California naglalakip tikang han Labnasan han Pacifico ha katundan, ngadto han Sierra Nevada nga mga kabugkiran ha sinirangan—tikang han Pula-nga-kahoyDouglas-fir nga mga kagurangan han kanawayan, ngadto han Disyerto Mojave nga mga kahaluag ha timugan. An butnga han estado amo an Butnga nga Siong, usa nga kahaluag hin pag-uma. Ha California nahamutang an gihataasi ngan gi-ubosi nga mga lugar han nagsasaragpit nga Estados Unidos (Bukid Whitney ngan Kamatayan nga Siong), ngan ini amo an mayda ikatulo nga gihalabai nga labnasan han ngatanan nga mga estado (sunod han Alaska ngan Florida). Masurong it mga linog tungod han kahamutang han estado ha ligid han Singsing hin Kalayo han Pacifico: mga 37,000 an nahitalaan ha tagsa tuig.[10]

An ngaran nga California han una gintawag hin dako nga kahaluag han Amihanan nga Amerika nga gin-angkon han Espanya nga naglakip han damo nga bahin han yana nga Habagatan nga Estados Unidos ngan han rawis han Baja California. Ha pagtikang han urhe nga bahin han ika-18 nga siglo, an kahaluag nga tinatawag nga Alta California, nga amo an teritoryo han California ha amihanan han Baja nga Rawis, ginkolonisar han Imperyo nga Espanyol komo kabahin han Bag-o nga Espanya. Han 1821, an Alta California nagin kabahin han Mehiko katapos han malinamposon nga panggubat o pangyera hini para hin paglugaring. Waray mag-iha katapos han pagtikang han Mehikano-Amerikano nga Gyera han 1846, mayda grupo hin mga mangurukoy nga mga Amerikano ha Sonoma nga nagdeklara hin naglulugaring nga Republika han California ha Alta California. Bisan man kon ini waray mag-iha, an bandera hini amo an nanguna para han yana nga bandera han estado han California. An pagdaog han Amerikano dida han gyera nagdangat han Tratado han Guadalupe Hidalgo, nga diin ginhatag han Mehiko an Alta California ngadto han Estados Unidos. An mga katundan nga kahaluag han Alta California amo an nahimo nga estado han California, nga ginpaapi nga ika-31 nga estado han Septyembre 9, 1850.

An Pagdali para hin Bulawan ha California nga nagtikang han 1848 dinmangat hin mga dagko nga pagbalhin ha katilingban ngan demograpko, nga diin damo nga mga paginmigrar tikang han Estados Unidos ngan ha langyaw ngan an nagsunod nga pagdukwag han ekonomimya. Mga importante nga pagpadukwag han syahan nga bahin han ika-20 nga siglo naglakip han pagsaka han Los Angeles komo sentro han industriya hin pagpali-aw ha Amerika, ngan an pagtubo hin dako ngan naglalakip han estado nga sektor hin turismo. An urhe nga bahin han ika-20 nga siglo nagdangat han pagpadukwag han mga sektor hin teknolohiya ngan impormasyon, nga makikit-an han pagpadukwag han Siong han Silicon. Dugang han malinamposon nga industriya ha pag-uma, mga iba pa nga mga amot han ekonomiya hini upod an aeroespasyo, edukasyon, ngan pag-manufacture. Kon usa nga nasod an California, ini amo an ikawalo nga gidakoi nga ekonomiya han kalibutan[11] ngan an ika-35 ka kadamo hin katawhan nga nasod. Mga hapit katunga han presko nga bunga han Estados Unidos gintatanom ha California, ngan nangunguna gihapon ini ha pagtanom hin mga utanon.[12]

Mga kasarigan[igliwat | Igliwat an wikitext]

  1. Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named PopEstUS
  2. "Table 5. Detailed List of Languages Spoken at Home for the Population 5 Years and Over by State: 2000" (PDF). Census 2000. U.S. Census Bureau. 25 Pebrero 2003. Ginkuhà 31 Hulyo 2012. Speak only English 19,014,873
  3. "Table 5. Detailed List of Languages Spoken at Home for the Population 5 Years and Over by State: 2000" (PDF). Census 2000. U.S. Census Bureau. 25 Pebrero 2003. Ginkuhà 31 Hulyo 2012. Speak other language 12,401,756
  4. Hyon B. Shin; Rosalind Bruno (Oktubre 2003). "Language Use and English-Speaking Ability" (PDF). Census 2000. U.S. Census Bureau. Ginkuhà 31 Hulyo 2012.
  5. "Table 5. Detailed List of Languages Spoken at Home for the Population 5 Years and Over by State: 2000" (PDF). Census 2000. U.S. Census Bureau. 25 Pebrero 2003. Ginkuhà 31 Hulyo 2012. Spanish or Spanish Creole 8,105,505
  6. "Table 5. Detailed List of Languages Spoken at Home for the Population 5 Years and Over by State: 2000" (PDF). Census 2000. U.S. Census Bureau. 25 Pebrero 2003. Ginkuhà 31 Hulyo 2012. Chinese 815,386
  7. "Table 5. Detailed List of Languages Spoken at Home for the Population 5 Years and Over by State: 2000" (PDF). Census 2000. U.S. Census Bureau. 25 Pebrero 2003. Ginkuhà 31 Hulyo 2012. Tagalog 626,399
  8. "Table 1. Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: Abril 1, 2000 tubtob Hulyo 1, 2009" (CSV). U.S. Census Bureau. Disyembre 22, 2009. Ginkuhà Disyembre 24, 2009.
  9. "E-4 Population Estimates for Cities, Counties and the State, 2001–2009, with 2000 Benchmark". Sacramento, California: State of California, Department of Finance. 2009. Ginhipos tikang han orihinal han 30 Abril 2011. Ginkuhà Disyembre 24, 2009. Unknown parameter |month= ignored (help)
  10. "Frequently Asked Questions". Seismo.berkeley.edu. Ginkuhà 2011-04-22.
  11. "Calif. retains economy that would be 8th largest", "Businessweek", Disyembre 2, 2010, ginkita Disyembre 2, 2010
  12. http://www.lifeintheusa.com/food/vegetables.htm