Porto

Tikang ha Wikipedia
Tigaman Buhatan han Porto
Bandera han Porto

An Porto,[lower-alpha 1] nga tinatawag gihapon nga Oporto ha pipira nga mga yinaknan,[lower-alpha 2][5][6] amo an ikaduha-nga-gidako-i nga syudad ha Portugal, usá han mga dagko nga urbano nga langyab han Rawis Iberico. Amo ini an ulohan han distrito han Porto. An syudad han Porto mayda kamolupyohan nga 287,591 ngan hin metropolitano nga kahaluag nga mayda 2.3 ka milyon nga tawo= (2011)[7] hin langyab nga 2,395 km2 (925 sq mi),[8] nga diin naghihimo han syudad nga ikaduha nga gidako-i nga urbano nga kahaluag ha Portugal.[9][10][11] Ginkikilala ini nga gamma-level nga global nga syudad han Globalization and World Cities (GaWC) Study Group,[12] ngan amo la an Portuges nga syudad gawas han Lisboa nga ginkilala nga global nga syudad.

Nahamutang an Porto ha daplin han estuaryo han Salog Duero ha amihan ha Portugal, ngan usá ini han mga gima-iha-i nga mga sentro ha Europa, ngan an kamutngaan hiní ginproklamar nga World Heritage Site han UNESCO han 1996, nga "Makasaysayan nga Kamutngaan han Oporto, Tulay ni Luiz I ngan Monasteryo han Serra do Pilar". An makasaysayan nga lugar usá gihapon nga Nasodnon nga Monumento han Portugal.[13] An katundan nga bahin han kahaluag han sawang hiní naabot ngadto han baybayon han Kalawdan Atlantico. An panimungto han syudad nagtikang hin damo nga mga gatostuig ha kahadto, han usá iní nga oupost han Imperyo Romano. An gindugtong nga Celtico-Latin nga ngaran hiní, Portus Cale,[14] amo an tinutudlok nga gintikangan han ngaran nga Portugal, pinaagi ha pagtransliterar ngan hin hinayhinay nga pagbalhin hin pagluwas tikang ha Linatin. Ha Pinortuges, an ngaran han syudad nag-uupod hin tigpananglit: o Porto ("an porto" o kundi man "an pwerto" o "an duruungan") nga diin nakuha an kasanhi nga ngaran ha Ininglis nga "Oporto".[15]

An Port nga vino, usá han mga kilalado nga mga export han Portugal, ginngaran tikang han Porto, kay an metropolitano nga kahaluag, ngan labi na an mga cava o bodega han Vila Nova de Gaia, amo an responsable han pag-empake, pagdul-ong ngan pag-export han vino nga fortifikado.[16] Han 2014 ngan han 2017, napili an Porto nga An Gimaupayi nga Destinasyon nga Europeo han Best European Destinations Agency.[17] Nahamutang an Porto dida han Portuges nga Agi-an nga baktasan han Camino de Santiago.


Mga tigaman[igliwat | Igliwat an wikitext]

Mga pinambasaran[igliwat | Igliwat an wikitext]

  1. "Porto". Merriam-Webster Dictionary. Ginkuhà 1 Hunyo 2019.
  2. "Oporto" Ginhipos 2019-06-01 han Wayback Machine (US) ngan "Oporto". Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Ginkuhà 1 Hunyo 2019.
  3. "Oporto". The American Heritage Dictionary of the English Language (5th ed.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. 2014. Ginkuhà 1 Hunyo 2019.
  4. "Oporto". Collins English Dictionary. HarperCollins. Ginkuhà 1 Hunyo 2019.
  5. "Oporto". Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Ginkuhà 8 Agosto 2019.
  6. "Porto or Oporto". Visitar Porto. Ginkuhà 8 Agosto 2019.
  7. ITDS, Rui Campos, Pedro Senos. "Statistics Portugal". Instituto Nacional de Estatística. Ginkuhà 15 Septyembre 2011.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  8. Demographia: World Urban Areas, Marso 2010
  9. United Nations Department of Economic and Social Affairs, World Urbanization Prospects (2009 revision), (United Nations, 2010), Table A.12. Data for 2007. Ginhipos 31 Oktubre 2013 han Wayback Machine
  10. European Spatial Planning Observation Network, Study on Urban Functions (Project 1.4.3), Final Report, Chapter 3, (ESPON, 2007) Ginhipos 28 Hulyo 2009 han Wayback Machine
  11. Thomas Brinkoff, Principal Agglomerations of the World, Ginkuhà 12 Marso 2009. Data han 1 Enero 2009.
  12. "The World According to GaWC 2018". Globalization and World Cities Research Network. Ginkuhà 29 Nobyembre 2018.
  13. https://whc.unesco.org/en/list/755/, Oporto,
  14. "Online Etymology Dictionary". Ginkuhà 18 Disyembre 2006.
  15. Harper, Douglas. "port". Online Etymology Dictionary.
  16. "Port Wine". Ginhipos tikang han orihinal han 23 Pebrero 2008. Ginkuhà 6 Oktubre 2006.
  17. "Europe's best destinations 2014 – Europe's Best Destinations". europeanbestdestinations.org.