Legend of Tacloban

Halipot nga Kasaysayan

Nagtikang it Tacloban ha gutiay nga baryo hin mga mangirisda ha Basey, Samar. An pulong nga “Tacloban” kay tikang liwat ha termino nga “Taklub”, bagan saraan nga bitik na gingagamit pandakop hin mga isda. Han ika-18 gatostuig, naging bungto liwat ini hin komersyo. Hadto, kilala an Tacloban ha ngaran nga Kankabatok, tikang ha ngaran han una nga mangurukoy nga hi Kabatok, ha kahaluagan kun hain it Sto. Nino Church yana. An iba nga mangurukoy nga umabot liwat kay hira Gumoda, Haranging ngan Huraw nga umukoy liwat dapit ha mga baybayon. An bungtod han Kanhuraw, kun hain nakatukdaw it City Hall, kilala nga gintatag-iyahan ni Huraw. Kankabatok liwat an tawag hinin nga kabug-usan, karuyag signgon, gintatag-iyahan ni Kabatok.

Legend of Tacloban

A long time ago, a young couple named Dang and Mulay lived in the swampy shores of Kabatok, their source of living was catching crabs and shellfish  and creating baskets in where they sell it in a village in Samar.

One cold morning, Dang decided to go for a dive to set some traps in the ocean. When he was nearly finished placing the traps, he saw the ocean floor moved. And to his surprise that it was a gigantic crab.

Dang immediately went to shore still shocked and a little scared of what he saw. He went home as fast as he could to tell his wife about the giant crab. After Dang tol Mulay about the crab, they decided to create a plan on how to capture the crab. Mulay, since she was a good weaver of baskets, started on creating a huge basket in which they can use to trap the giant crab.

One night, they lured the giant crab towards the trap they had set. They captured the huge crab and towed the big basket with all their might. They were so triumphant the they forgot one thing, a cover for the basket. Suddenly, Dang and Mulay  fell to sleep. The giant crab climbed out the basket and went to the defenseless couple.

Dang woke up and saw the crab coming towards them. He tried to kill it with his spear but his spear easily broke because of the hard shell the crab has. The crab pinned the couple and dashed them against the rocks. In her terror, Mulay shout the word:   “TAKLUBAAAAAAAAAAAAAAAAAAA!!!” (which means to cover)

The next day, some local villagers saw the dead bodies of Dang and Mulay. The villagers buried their bodies there. Years passed and the place where the bodies of Dang and Mulay was buried became a mountain which then was called Mount Danglay which means Dang and Mulay.

The place where the couples lived was called “takluban” from the last scream of Mulay which is now called Tacloban.

Inin nga istorya kay danay tinatawag nga Legend of Mt. Danglay o How Tacloban Got its Name.

Paghubad:

Han una nga panahon, ha malasaw nga baybayon han Kabatok, naukoy iton magasawa nga hi Dang ngan Mulay. It ira pakabuhi kay pandakop hin mga masag ngan masol nga hin paghimo hin saraan nga ira liwat ginbabaligya ha usa ka bungto ha Samar.

Us nga aga, nanlurop hi Dang para magbutang hin mga bitik ha kaladwan. Han matatapos na hiya panmutang hin mga bitik, nakit-an niya an kailaruman han kaladwan nga kumiwa. Nahipausa hiya, usa ngay-an adto nga dako hin duro nga masag.

Kumadto dayon hi Dang ha baybayon nga diri la gihap makatoo ngan nahadluk-hadlukan han iya nakit-an. Umuli hiya dayon para istoryahan an iya asawa hinin dako nga masag nga iya nakit-an. Kahuman niya signgan hi Mulay, nagplano hira kun aanhon nira pagdakop hadto. Kay maupay ngan makarit man nga paraghabi hi Mulay, naghimo hiya hin dako nga saraan nga gagamiton nira nga bitik, pandakop hadto nga dako nga masag.

Usa ka gab-i, ira gin-akit ngan ginpinakadto an masag ha bitik na ira ginhimo. Nadakop nira an masag! Tungod han ira kalipayan, nahingalimot hira han taklob han bitik asta nga kumaturog nala hira. Diri hira maaram, nakagawas na an dako nga masag ngan tiharapit na ha ira.

Nagmata hi Dang ngan nakit-an niya an masag nga tiharapit na ha ira. Iya ini ginhihikapatay gamit hin bangkaw, ugaring naguba la ini dayon tungod han katig-a han binaluk-an hini nga masag. Ginhampak han masag an magasawa ngan gintipiktipik hira ngadto ha bato. Tungod han kahadlok ni Mulay, gumuliat hiya hin "TAKLUBAAAAAAAAAAA!!!"

Kinabuwasan, nakit-an han mga mangurukoy an mga patay nga lawas nira Dang ngan Mulay ngan ginlubong nira ngadto. Umagi iton mga tuig, naging bukid an lugar kun diin ginlubong hira Dang ngan Mulay ngan gintawag ini nga Mount Danglay na nangangaruyag signgon nga Dang ngan Mulay.

An ginukyan han magbana kay gintawag liwat nga "takluban" tikang han urhi na guliat ni Mulay, na yana gintatawag na nga Tacloban.