West Bank

Tikang ha Wikipedia

An West Bank (ha literal nga Winaray: Katundan nga Pangpang; Inarabo: الضفة الغربيةaḍ-Ḍiffah l-Ġarbiyyah; Hinebreo: הגדה המערבית HaGadah HaMa'aravit o kundi man יהודה ושומרון Yehuda VeShomron literal: Judea ngan Samaria)[1][2] o kundi man Cisjordania (literal nga kahulogan: Dinhi-nga-dapit-han-Jordania) o Cisjordan (Dinhi-nga-dapit-han-Jordan) in usa nga waray dagat nga tuna harani ha baybayon han Dagat Mediteraneo ha Katundan nga Asya, ginsasapitan han Hordanya ha sidlangan ngan han Verde nga Linea nga nagbubulag hiní ngan han Israel ha salatan, katundan ngan amihan. Dida gihapon ha West Bank in dako nga bahin han katundan nga baybayon han Patay nga Dagat.[3] An ngaran nga “West Bank” amo an ginhatag nga ngaran han teritoryo nga nakuha han Hordanya han katapos han 1948 Arabo–Israeli nga Gera, ngan gin-anexar han 1950 kutob han 1967 han pag-okupar han Israel didâ han 1967 nga Unom-ka-Adlaw nga Gera.

An Mga Kasabotan ha Oslo, nga ginpirmahan han Palestine Liberation Organization ngan Israel, naghimo hin mga administratibo nga mga distrito nga mayda dirudilain nga mga level hin Palestino nga autonomiya ha sakob han tagsa langyab. An Area C, nga diin nagpapabilin ha Israel hin kumpleto nga pagkontrolar hin sibil ngan seguridad, naghihimo hin labaw 60% han teritoryo han West Bank.[4]

Etimolohiya[igliwat | Igliwat an wikitext]

West Bank[igliwat | Igliwat an wikitext]

Syudad han Belen, West Bank

An ngaran nga West Bank paghubad han Inarabo nga pamulong ad-Diffah I-Garbiyyah, nga ginhatag han teritoryo ha katundan han Salog Jordan nga han 1948, nakuha, gin-okupar ngan gindumara han Hordanya, nga ha sunod nag-anexar hiní han 1950. Iní ng pag-anexar ginkita nga diri-legal ngan ginkilala laà han Britanya, Iraq ngan Pakistan.[5] Ginpili an pamulong basi maklaro an katundan nga pangpang han Salog Jordan tikang han "sidlangan nga pangpang" han salog.

Cisjordan[igliwat | Igliwat an wikitext]

An neo-Linatin nga ngaran Cisjordan o kundi man Cis-Jordan (ha literal "dinhi nga dapit han Salog Jordan") amo it nahig-araan nga ngaran han teritoryo ha mga Romanse nga mga pinulongan ngan Hinungaryo. An ngaran nga West Bank, bisan pa, amo an nagin standard nga ginagamit hini nga geopolitical nga entidad ha Ininggles ngan hin pira nga iba nga mga Germanico nga mga pinulongan tikang han pagkahimo hini sunod han pagsakop han Hordanyano nga army.

Ha Ininggles, an ngaran nga Cisjordan agsob ginagamit pagtawag han bug-os nga rehiyon nga nahamutnga han Salog Jordan ngan han Mediteraneo, labi na han makasaysayan nga kontexto han Mandato Britaniko ngan han mga sarusayo nga mga panahon. An analogous nga Transjordan (ha literal "ha tabok nga dapit han Salog Jordan") gingamit ha kasaysayan pagtawag han rehiyon nga yana kasagaran naghihimo han estado han Hordanya, nga nahamutang ha sidlangan han Salog Jordan.

Mga pinambasaran[igliwat | Igliwat an wikitext]

  1. רוזנפלד, שאול; אופנהיימר, יריב. "המהפך של נתניהו". ynet. ההיסטוריים והאידיאולוגיים שנכרכו עם השנים במונחים גדה מערבית ויהודה ושומרון
  2. Ginges, Jeremy, and Scott Atran. "Sacred values and cultural conflict." Advances in culture and psychology 4 (2013): 278–279. quote: Notwithstanding its abstractness, to religious settlers many of the more significant places that they lay claim to—from the old city of Jerusalem to the “Cave of the Patriarchs” (Me’arat ha-Machpela)—are in what the rest of the world calls the West Bank but what they refer to as Yehuda VeShomron.
  3. "The World Factbook – Middle East: West Bank". Central Intelligence Agency. 26 Septyembre 2018. Ginhipos tikang han orihinal han 6 Mayo 2014. Ginkuhà 3 Oktubre 2018.
  4. "Area C and the future of Palestinian economy" (PDF). World Bank. Ginkuhà 7 Septyembre 2015.
  5. Eyal Benvenisti, The International Law of Occupation, Oxford University Press 2012 p. 204:"The so-called West Bank (of the Jordan river), including the eastern part of Jerusalem, has been since 1948 under Jordanian administration, and Jordan claimed to have annexed it in 1950. This purported annexation of parts of the former Mandatory Palestine was, however, widely regarded, including by the Arab League, as illegal and void, and was recognized only by Britain, Iraq and Pakistan."