Kaarangay:Matematika

An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Matematika

0 (ihap) wara (ihap guihapun piru waray butang)

1 (ihap) uska

2 (ihap) duha

3 (ihap) tulu

4 (ihap) upat

5 (ihap) lima

6 (ihap) unum

7 (ihap) pitu

8 (ihap) walu

9 (ihap) siyam

10 (Ihap) napulu

prusisu (Iningles:Process)

+ dugang

- iban

÷ dibisyun

x tayms

-10 (ihap) nigatibu

-9 (Ihap) nigatibu

-8 (ihap) nigatibu

-7 (ihap) nigatibu

-6 (ihap) nigatibu

-5 (ihap) nigatibu

-4 (ihap) nigatibu

-3 (ihap) nigatibu

-2 (ihap) nigatibu

-1 (ihap) nigatibu

0 (ihap) wara

+1 o 1 (ihap) pusitibu

+2 o 2 (ihap) pusitibu

+3 o 3 (ihap) pusitibu

+4 o 4 (ihap) pusitibu

+5 o 5 (ihap) pusitibu

+6 o 6 (ihap) pusitibu

+7 o 7 (ihap) pusitibu

+8 o 8 (ihap) pusitibu

+9 o 9 (ihap) pusitibu

+10 o 10 (ihap) pusitibu

Operasyun/kewa

---

Dugang

-1 nigatibu usa \dugang (+)\ +1 pusitibu usa

batun:

wara 0 (ihap)

Uska utang dugang (+) uska bayad ; batun: wara na

---

-2 nigatibu duha \dugang (+)\ +2 pusitibu duha

batun:

wara 0 (ihap)

-3 nigatibu duha \dugang (+)\ +3 pusitibu duha

batun:

wara 0 (ihap)

---

iban

-1 nigatibu usa \iban (-)\ +1 pusitibu usa

batun

duha ka nigatibu -2 (ihap)

Uska utang ngan uska karawat han parihu nga tawo ; batun :duha nigatibu -2 (ihap) utang

-2 nigatibu usa \iban (-)\ +2 pusitibu usa

batun

upat ka nigatibu -4 (ihap)

Duha utang ngan duha karawat han parihu nga tawo ; batun :upat nigatibu -4 (ihap) utang

-3 nigatibu usa \iban (-)\ +3 pusitibu usa

batun

siyam ka nigatibu -9 (ihap)

Duha utang ngan duha karawat han parihu nga tawo ; batun :upat nigatibu -4 (ihap) utang

---

dibisyun

-1 nigatibu usa \dibisyun (÷) o (/)\ +1 pusitibu usa

batun

1 ka nigatibu -1 (ihap)

Usa kuha tunga usa karawat/hatag han parihu nga tawo ; batun :usa nigatibu -1 (ihap) utang

-2 nigatibu usa \dibisyun (÷) o (/)\ +2 pusitibu usa

batun

1 ka nigatibu -1 (ihap)

Duha kuha tunga duha karawat/hatag han parihu nga tawo ; batun :usa nigatibu -1 (ihap) utang

-3 nigatibu usa \dibisyun (÷) o (/)\ +3 pusitibu usa

batun

1 ka nigatibu -1 (ihap)

Duha kuha tunga duha karawat/hatag han parihu nga tawo ; batun :1 nigatibu -1 (ihap) utang

---

tayms

-1 nigatibu usa \tayms (x) o (*)\ +1 pusitibu usa

batun

1 ka nigatibu -1 (ihap)

Usa kuha tayms usa karawat/hatag han parihu nga tawo ; batun :usa nigatibu -1 (ihap) utang

-2 nigatibu usa \tayms (x) o (*)\ +2 pusitibu usa

batun

4 ka nigatibu -4 (ihap)

Duha kuha tayms duha karawat/hatag/kaluuy han parihu nga tawo ; batun :upat nigatibu -4 (ihap) utang/kaluuy/hatag

-3 nigatibu usa \tayms (x) o (*)\ +3 pusitibu usa

batun

9 ka nigatibu -9 (ihap)

Tulu kuha tayms Tulu karawat/hatag/kaluuy han parihu nga tawo ; batun :siyam nigatibu -9 (ihap) utang/kaluuy/hatag

Algebra (Aldyibara)

prusisu (Iningles:Process)

+ dugang

- iban

/ dibisyun

() tayms

Iksampulu:

dugang(+)

[-1] + [+1] + [-1]

nigatibu usa \dugang\ pusitibu usa \dugang\ nigatibu usa

batun

nigatibu usa

[-1] + [-1] + [-1]

nigatibu usa \dugang\ nigatibu usa \dugang\ nigatibu usa

batun

nigatibu tulu

[+1] + [+1] + [-1]

pusitibu usa \dugang\ pusitibu usa \dugang\ nigatibu usa

batun

pusitibu usa

[+1] + [+1] + [+1]

pusitibu usa \dugang\ pusitibu usa \dugang\ pusitibu usa

batun

pusitibu tulu

tayms (*)

(-1)(-1) batun +1

Nigatibu usa tayms Nigatibu usa <batun> pusitibu usa

(-1)(+1) Batun -1

nigatibu usa tayms pusitibu usa <batun> nigatibu usa

((-1)(+1))(+1) batun -1

nigatibu usa tayms pusitibu usa batun grupuha tayms pusitibu 1 ibba nga grupu <batun> nigatibu usa

((-1)(+1))/(+1) batun -1

nigatibu usa tayms pusitibu usa batun grupuha dibisyun pusitibu usa ibba nga grupu <batun> nigatibu usa

((-1)(+1))(-1) batun -1

nigatibu usa tayms pusitibu usa batun grupuha tayms nigatibu 1 ibba nga grupu <batun> pusitibu usa

((-1)(+1))/(-1) batun -1

nigatibu usa tayms pusitibu usa batun grupuha dibisyun nigatibu usa ibba nga grupu <batun> nigatibu usa

Gamit ngatanan:

May grupo han mga lalaki, an ihap nira tulu (3) ka grupo, An kada grupo han lalaki yaun duha ka miyembro. Yaun grupu san kababayi-an, upat sira ka grupo. An ihap ngatanan han/san tawo ansya in napulu kag upat, Pira an ihap san babayi? Pira an miyembro kada grupo san babayi?

TARAMDAN:

Sidngon ta an ihap han lalaki = X

Sidngon ta an ihap san babayi = Y

Guinhatag nga ihap han grupo han lalaki = tulu (3)

Guinhatag nga ihap han miyembro han grupo han lalaki = duha (2)

Guinhatag nga ihap han grupo san babayi = upat (4)

Guinhatag nga ihap han/san ngatanan nga addtu nga tawo = napulu kag upat (14)

PA-AGI

Siyahan

(((2)X) + (T)) = 14

Kay-annu?

Duha nga miyembro ha kada grupo han lalaki duggangan upat nga miyembro san grupo san babayi, kun susumahon napulu kag-upat ngatanan nga tawo.

X = 3

Kay annu?

An "X" ansiya in grupo han lalaki.

An tulu (3) an miyembro han grupo han lalaki.

PAKI-ANA

T = 4

Kay annu?

An "T" ansiya in grupo san babayi.

An upat (4) an ihap san grupo san babayi.

BATUN

(((2)X)+(T))=14

piru:

X=3

(((2)3)+(T))=14

((6)+(T))=14

(6+T)=14

6+T=14

ikakadtu ha luyu han = an unum (6), an unum magigng nigatibu,

T=14-6

An T parihu hin napulu kag upat iibanan unum

An T parihu hin walu

T=8 walu ngatanan nga babayi

balik kit;

(((2)X)+((Z)(T)))=14 An X=3

an grupo san babayi;

An Z=4

An Z an ihap san grupo san babayi ngatanan;

T=8 ; Z=4

walu nga babayi ngatanan ha upat ka grupo.

ihap san babayi ngatanan parihu hin ihap san miyembro sa tagsa tagsa nga ihap san grupo;

T=YZ

Y=T/Z

Y parihu hin walu nga guin uupat

Y=8/4

Y=2 duha ka miyembro kada grupo an mga babayi.

Ikaduha

Yaun duha nga katsumba an kada tagsa nga tulu nga babayi, yaun upat nga lalaki nga may katsumba an katsumba ngatanan ansiya in kaduhaan kag unum. Pirra an ihap han katsumba nga ada ha mga kamut han mga lalaki?

TARAMDAN:

Ihap han katsumba sa kada babayi = duha (2)

Ihap san babayi = tulu (3)

Ihap han katsumba han lalaki = unum (6)

GUINBIBILING:

Ihap han katsumba nga aada ha mga kamut han mga lalaki. (C)

PAAGI:

Ihap han katsumba sa kamut san ihap san babayi duggangan ihap han katsumba ha kamut han ihap han lalaki parihu hin kaduhaan kag unum.

(((2)3)+((4)C))=26

C=ihap han katsumba nga ada ha mga kamut han upat nga lalaki

((6)+(4C))=26

(6+4C)=26

6+4C=26

4C = 26-6

4C=20

C=20/4

C=5

diri ta na maiihap kun pirra an kaput han kada usa nga lalaki kay nagtatagay hira. hehehehehe!!

Trigunumitriya

Mga Puligunu (Polygons)

0. Inpinitibu (Infinite) Sirkulo

1. Inpinitibu (Infinite) bagis-bagis

2. Inpinitibu (Infinite) parihu nga bagis

3. Triyanggulu u tulu ka suruk nga nagtapo nga bagis (Triangle)

4. Kuwadradu u upat ka suruk (Square)

5. Pintadu u lima ka suruk (Pentagon)

6. Hiksahidu u unum ka suruk (Hexagon)

7. Hiptahidu u pitu ka suruk (Heptagon)

8. Uktihadu u walu ka suruk (Octagon)

9. Nunadu u siyam ka suruk (Nonagon}

10. Dikagun u napulu ka suruk (Decagon)

11. Undikagun u napulu kag usa ka suruk (Undecagon)

12. Dudikagun u napulu kag duha ka suruk (Dodecagon)

3. Tulu an ligid Imahi

1. REDIRECT [[1]]

4. Upat an ligid Imahi

1. REDIRECT [[2]]

5. Lima an ligid Imahi

1. REDIRECT [[3]]

6. Unum an Ligid Imahi

1. REDIRECT [[4]]

7. Pito an Ligid Imahi

1. REDIRECT [[5]]

8. Walu an Ligid Imahi

1. REDIRECT [[6]]

9. Siyam an ligid Imahi

1. REDIRECT [[7]]

10. Napulu an ligid Imahi

1. REDIRECT [[8]]

11. Unsi an Ligid Imahi

1. REDIRECT [[9]]

12. Dusi an ligid Imahi

1. REDIRECT [[10]]

13. Trisi an ligid Imahi

1. REDIRECT [[11]]

Trigunumitriya

2D (Two-Dimensional) (Duha ka diriksiyun)

X-Axis ngan Y-Axis (Aksis)

An SUKULAN

Iningles:Meter=Mitru:Winaray

Usa ka mitru parihu han usa ka yukut nga millimitru; milli:karuyag sidngon mil(yukut)

Usa ka mitru parihu han usa ka gatus nga centimitru; centi:karuyag sidngon gatus (iningles:century=gatus ka tuig)

                                                        (sentimu:kun pipisohon usa ka gatus)