Mandalay
An Mandalay (kaluwas ha Ininggles: /ˌmændəˈleɪ/ o kundi man /ˈmændəleɪ/; Binirmano: မန္တလေး; MLCTS: manta.le: [máɴdəlé]) amo an ikaduha nga gidako-i nga syudad ha Myanmar, sunod han Yangon. Nahamutang ini ha sidlangan nga pangpang han Salog Irrawaddy, 716 km (445 mi) ha amihan tikang ha Yangon. An syudad mayda kamolupyohan nga 1,225,553 (2014 census).
Gintukod an Mandalay han 1857 ni Hadì Mindon, ngan nagsaliwan ini han Amarapura nga bag-o nga pamunuan han hadi han Konbaung nga dinastiya. Amo ini an kataposan nga pamunuan hin hadi han Burma ugsa ma-aagaw an ginhadi-an han Imperyo Britaniko han 1885. Ha ilarom han Britaniko nga pagdumara, nagpabilin hin pagka-importante an Mandalay ha komersyo ngan ha kultura bisan pa man kun nagdukwag an Yangon, an bag-o nga pamunuan han British Burma. Nagkaada an syudad hin dako nga pagkabungkag dida han Hapones nga pagsakop han Burma han Ikaduha nga Gera Pangkalibotan. Han 1948, an Mandalay nagin api han bag-o nga naglugaríng nga Unyon han Burma.
Ha yana, an Mandalay amo an sentro hin ekonomiya han Igbaw nga Myanmar ngan ginkikitâ iní nga sentro hin kultura nga Birmano. In nagpapadayon nga pag-ulpot hin mga inmigrante nga Tsina, nga kasagaran tikang ha Yunnan, han mga naglabay nga 20 ka tuig, nagbalhin han ethniko nga kahimo han syudad ngan nagpadako hin komersyo upod han Tsina.[1][2] Bisan pa man han bag-o nga pagpadukwag han Naypyidaw, nagpapabilin an Mandalay nga prinsipal nga sentro hin komersyo, edukasyon ngan ha pag-ataman hin kalawasan Igbaw nga Burma.
Etimolohiya
[igliwat | Igliwat an wikitext]Nakuha han syudad an ngaran hiní tikang han harani nga Pungtod han Mandalay. An ngaran posible nga ginkuha tikang hin pulong nga Pali, bisan man kun diri sigurado an exakto nga ginkuhaan an pulong. An puno nga pulong ginsiring daw nga mandala, nga nahahanungod han mga palibot nga mga patag[3] o kundi man Mandara, usá nga bukid tikang han Hindu nga mitolohiya.[4]
Han pagtukod hiní han 1857, an hadianon nga syudad opisyal nga ginngaranan iní nga Yadanabon (ရတနာပုံ, [jədənàbòʊɴ]), usá nga paghuram han Pali nga ngaran nga Ratanapūra (ရတနပူရ) "Syudad hin mga Maharalon nga mga Bato."[5][6] Gintawag gihapon iní nga Lay Kyun Aung Myei (လေးကျွန်းအောင်မြေ, [lé dʑʊ́ɴ àʊɴ mjè], "Madaogon nga Tuna han Upat nga mga Purô") ngan Mandalay nga Palasyo (မြနန်းစံကျော်, [mja̰ náɴ sàɴ tɕɔ̀], "Kilalado nga Hadiaonon nga Palasyo nga Esmeralda").
Mga hulagway
[igliwat | Igliwat an wikitext]- Mandalay - မန္တလေးမြို့
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Mga pinambasaran
[igliwat | Igliwat an wikitext]- ↑ Ipakita an sayop: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namediiss - ↑ Ipakita an sayop: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedjt - ↑ Zon Pann Pwint, Minh Zaw and Khin Su Wai (18–24 Mayo 2009). "Mandalay marks 150th birthday". The Myanmar Times. Ginhipos tikang han orihinal han 2009-06-02. Ginkuhà 2019-09-20.
- ↑ Issac Taylor (1898). Names and Their Histories: A Handbook of Historical Geography and Topographical Nomenclature (2nd ed.). Rivingtons. p. 186. https://archive.org/details/namesandtheirhi01taylgoog.
- ↑ ဦးဟုတ်စိန်. "Entry for ratana". ပါဠိမြန်မာ အဘိဓာန် (Pāḷi-Myanmar Dictionary) (ha Binirmano). Pali Canon E-Dictionary Version 1.94. Ginkuhà 15 Pebrero 2015.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ ဦးဟုတ်စိန်. "Entry for pūra". ပါဠိမြန်မာ အဘိဓာန် (Pāḷi-Myanmar Dictionary) (ha Burmese). Pali Canon E-Dictionary Version 1.94. Ginkuhà 15 Pebrero 2015.
 | Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini. |
 |
An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Mandalay |