An pagkakaiba han mga rebisyon han "Bulawan"
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
| Bagis 8: | Bagis 8: | ||
[[File:Indian gold tribute donor Apadana.jpg|thumb|upright|''Tribute-bearer'' na Indian sa [[Apadana]], ginkuha tikang sa [[Achaemenid Empire|Achaemenid]] ''[[satrapy]]'' sa ''[[Hindush]]'', nagbubuhat sin bulawan, sadton ca.500 BC.<ref name="CDA">"Furthermore the second member of Delegation XVIII is carrying four small but evidently heavy jars on a yoke, probably containing the gold dust which was the tribute paid by the Indians." in {{cite book |last1=Iran |first1=Délégation archéologique française en |title=Cahiers de la Délégation archéologique française en Iran |date=1972 |publisher=Institut français de recherches en Iran (section archéologique) |pages=146 |url=https://books.google.com/books?id=itIRAQAAMAAJ }}</ref>]] |
[[File:Indian gold tribute donor Apadana.jpg|thumb|upright|''Tribute-bearer'' na Indian sa [[Apadana]], ginkuha tikang sa [[Achaemenid Empire|Achaemenid]] ''[[satrapy]]'' sa ''[[Hindush]]'', nagbubuhat sin bulawan, sadton ca.500 BC.<ref name="CDA">"Furthermore the second member of Delegation XVIII is carrying four small but evidently heavy jars on a yoke, probably containing the gold dust which was the tribute paid by the Indians." in {{cite book |last1=Iran |first1=Délégation archéologique française en |title=Cahiers de la Délégation archéologique française en Iran |date=1972 |publisher=Institut français de recherches en Iran (section archéologique) |pages=146 |url=https://books.google.com/books?id=itIRAQAAMAAJ }}</ref>]] |
||
An pinakauna na nihitala na metal na gingamit han katawhan an bulawan, na mahihiagian sa libot na puro o wara halo. May ada digto na kantindad sin bulawan na nahiagian san mga kweba sa [[Espana]] sadton ''late [[Paleolithic]]'' na panahon, c. 40,000 BC.<ref>{{cite web | url = http://www.gold-eagle.com/gold_digest/history_gold.html | title = History of Gold | publisher = Gold Digest | accessdate = 2007-02-04 }}</ref> An mga kagamitan na bulawan una naman nagkaguwa sa pagtikang san ''pre-dynastic period'' sa Egypt, sadton katangpusan san ''fifth millennium BC'' ngan pagtikang san ikaupat na millenium. An ''smelting'' o pagtunaw san bulawan nadevelop naman sadton ''4th millennium''; May ada liwat mga gamit na bulawan na nahiagian nagtitikang sa ''Lower Mesopotamia'' sadton ''4th millennium''.<ref>Sutherland, C.H.V, Gold (London, Thames & Hudson, 1959) p 27 ff.</ref> May ada pa liwat mga bulawan na gamit na nagtikang sa [[Balkans]] sadton 4th millennium BC, sugad san mga nahiagian sa [[Varna Necropolis]] harani san Lawa Varna sa [[Bulgaria]], ngan gin'aanunganung san usa na '' source (La Niece 2009)'' na amo an pinakauna na "well-dated" na nahiagian na bulawan na gamit.<ref name="La Niece">{{cite book |last=La Niece |first=Susan (senior metallurgist in the British Museum Department of Conservation and Scientific Research) |url=https://books.google.com/?id=oAfITjcHiZ0C&printsec=frontcover |title=Gold |page=10 |publisher=Harvard University Press |accessdate=10 April 2012 |isbn=978-0-674-03590-4 |date=15 December 2009}}</ref> San tuig 1990, an bulawan na gamit na nahiagian san kweba na sementeryo sa [[Nahal Qana]] sadton 4th millennium BC sa [[West Bank]] an pinakauna |
An pinakauna na nihitala na metal na gingamit han katawhan an bulawan, na mahihiagian sa libot na puro o wara halo. May ada digto na kantindad sin bulawan na nahiagian san mga kweba sa [[Espana]] sadton ''late [[Paleolithic]]'' na panahon, c. 40,000 BC.<ref>{{cite web | url = http://www.gold-eagle.com/gold_digest/history_gold.html | title = History of Gold | publisher = Gold Digest | accessdate = 2007-02-04 }}</ref> An mga kagamitan na bulawan una naman nagkaguwa sa pagtikang san ''pre-dynastic period'' sa Egypt, sadton katangpusan san ''fifth millennium BC'' ngan pagtikang san ikaupat na millenium. An ''smelting'' o pagtunaw san bulawan nadevelop naman sadton ''4th millennium''; May ada liwat mga gamit na bulawan na nahiagian nagtitikang sa ''Lower Mesopotamia'' sadton ''4th millennium''.<ref>Sutherland, C.H.V, Gold (London, Thames & Hudson, 1959) p 27 ff.</ref> May ada pa liwat mga bulawan na gamit na nagtikang sa [[Balkans]] sadton 4th millennium BC, sugad san mga nahiagian sa [[Varna Necropolis]] harani san Lawa Varna sa [[Bulgaria]], ngan gin'aanunganung san usa na '' source (La Niece 2009)'' na amo an pinakauna na "well-dated" na nahiagian na bulawan na gamit.<ref name="La Niece">{{cite book |last=La Niece |first=Susan (senior metallurgist in the British Museum Department of Conservation and Scientific Research) |url=https://books.google.com/?id=oAfITjcHiZ0C&printsec=frontcover |title=Gold |page=10 |publisher=Harvard University Press |accessdate=10 April 2012 |isbn=978-0-674-03590-4 |date=15 December 2009}}</ref> San tuig 1990, an bulawan na gamit na nahiagian san kweba na sementeryo sa [[Nahal Qana]] sadton 4th millennium BC sa [[West Bank]] an pinakauna na nagtikang sa Levant.<ref name="Gopher, Tsuk, Shalev and Gophna">{{cite journal |last=Gopher |first=A. |first2=T. |last2=Tsuk |first3=S. |last3=Shalev |first4=R. |last4=Gophna |last-author-amp=yes |title=Earliest Gold Artifacts in the Levant |date=August–October 1990 |journal=Current Anthropology |volume=31 |issue=4 |pages=436–443 |jstor=2743275 |doi=10.1086/203868}}</ref> Mga bulawan na gamit sugad san ''[[golden hats]]'' ngan an [[Nebra disk]] nagtikang sa sentro san Europa sadton 2nd millennium BC [[European Bronze Age|Bronze Age]]. |
||
Pagbabag-o han 09:31, 28 Abril 2020
An bulawan[1] in usa ka elemento kimikal nga may-ada tigaman nga Au (tikang ha Linatin nga: aurum "bulawan") ngan ihap atomica nga 79. An bulawan in suok, mahumok, mainggat, napupukpok, ngan madali mahorma nga metal. Iton puro nga bulawan in malamrag nga darag it kolor ngan nainggat nga nahigaraan nga kinokonsidera nga nakakaanyag, ngan kaya maimentenar bisan diri naooxidizar ha hangin o tubig. Ha pagiging kimikal, an bulawan in usa ka transition metal ngan usa ha hugpo 11 nga elemento. Usa ini ha mga makuri magreak nga solido nga elemento kimikal. Usa ini nga ginkakaruyag nga metal ha paghimo hin mga alahas, skultur ngan rayandayan tikang-katikang hit kaagi.
Kasaysayan
An pinakauna na nihitala na metal na gingamit han katawhan an bulawan, na mahihiagian sa libot na puro o wara halo. May ada digto na kantindad sin bulawan na nahiagian san mga kweba sa Espana sadton late Paleolithic na panahon, c. 40,000 BC.[3] An mga kagamitan na bulawan una naman nagkaguwa sa pagtikang san pre-dynastic period sa Egypt, sadton katangpusan san fifth millennium BC ngan pagtikang san ikaupat na millenium. An smelting o pagtunaw san bulawan nadevelop naman sadton 4th millennium; May ada liwat mga gamit na bulawan na nahiagian nagtitikang sa Lower Mesopotamia sadton 4th millennium.[4] May ada pa liwat mga bulawan na gamit na nagtikang sa Balkans sadton 4th millennium BC, sugad san mga nahiagian sa Varna Necropolis harani san Lawa Varna sa Bulgaria, ngan gin'aanunganung san usa na source (La Niece 2009) na amo an pinakauna na "well-dated" na nahiagian na bulawan na gamit.[5] San tuig 1990, an bulawan na gamit na nahiagian san kweba na sementeryo sa Nahal Qana sadton 4th millennium BC sa West Bank an pinakauna na nagtikang sa Levant.[6] Mga bulawan na gamit sugad san golden hats ngan an Nebra disk nagtikang sa sentro san Europa sadton 2nd millennium BC Bronze Age.
Produksyon
San tuig 2017, An mga dumagko na produser san bulawan amo an; Tsina na may ada 455 tolinada, Australia, na magmina sin 270 tolinada, ngan sinusundan san Russia na may 250 tolinada.
Pinanbasaran
- ↑ Abuyen, Tomas A. Diksyunaryo Waray-Waray [Visaya] English-Tagalog. Kalayaan Press Mktg. Ent., Inc. Quezon City. Tuig 2000. ISBN 971-08-6050-X. Pakli Ihap 51.
- ↑ "Furthermore the second member of Delegation XVIII is carrying four small but evidently heavy jars on a yoke, probably containing the gold dust which was the tribute paid by the Indians." in Iran, Délégation archéologique française en (1972). Cahiers de la Délégation archéologique française en Iran. Institut français de recherches en Iran (section archéologique). pp. 146. https://books.google.com/books?id=itIRAQAAMAAJ.
- ↑ "History of Gold". Gold Digest. Ginkuhà 2007-02-04.
- ↑ Sutherland, C.H.V, Gold (London, Thames & Hudson, 1959) p 27 ff.
- ↑ La Niece, Susan (senior metallurgist in the British Museum Department of Conservation and Scientific Research) (15 December 2009). Gold. Harvard University Press. p. 10. ISBN 978-0-674-03590-4. https://books.google.com/?id=oAfITjcHiZ0C&printsec=frontcover. Ginkuhà 10 April 2012.
- ↑ Gopher, A.; Tsuk, T.; Shalev, S. & Gophna, R. (August–October 1990). "Earliest Gold Artifacts in the Levant". Current Anthropology. 31 (4): 436–443. doi:10.1086/203868. JSTOR 2743275. Check date values in:
|date=(help)
Padugang nga barasahon
- Hart, Matthew, Gold : the race for the world’s most seductive metal", New York : Simon & Schuster, 2013. ISBN 9781451650020
Mga sumpay ha gawas
 |
An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Bulawan |
- Chemistry in its element podcast (MP3) from the Royal Society of Chemistry's Chemistry World: Gold www.rsc.org
- Gold at The Periodic Table of Videos (University of Nottingham)
- Getting Gold 1898 book, www.lateralscience.co.uk
- Technical Document on Extraction and Mining of Gold ada ha Wayback Machine (archived Marso 7, 2008), www.epa.gov
- Picture in the Element collection from Heinrich Pniok, www.pniok.de
- The Art of Precolumbian Gold: The Jan Mitchell Collection, an exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art (fully available online as PDF)
Mga kaarangay: