Jump to content

Hong Kong

Igliwat an mga sumpay
Tikang ha Wikipedia
Pinaurog nga Rehiyon Pagdumarahan han Hong Kong han Kanan Katawhan Republika han Tsina

中華人民共和國香港特別行政區
Jūng'wàh Yàhnmàhn Guhng'wòhgwok Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui
(Hong Kong nga Kinantones)
Hong Kong Special Administrative Region of the People's Republic of China (Ininggles)
Bandira han Hong Kong
Flag
Tigaman han Hong Kong
Tigaman
Awit: 
Bukad han syudad
Kahamutang han Hong Kong ha sulod han Tsina
Kahamutang han Hong Kong ha sulod han Tsina
Status Pinaurog nga rehiyon hin pagdudumara
Opisyal nga mga pinulungan
Mga opisyal nga pagsurat
Ethniko nga mga grupo
(2017)
(Mga) Tawag hin tawo
Kagamhanan Gindevolve nga pinamunuan hin ehekutibo nga parlamentaryo nga sistema sakob hin sosyalista nga republika
Carrie Lam
Matthew Cheung
Paul Chan Mo-po
Rimsky Yuen
Andrew Leung
Geoffrey Ma
Nasodnon nga pagrepresenta
36 nga delegado (hin 2,924)
203 nga delegado[3]
Magbabalaod Konseho hin Pamalaod
Autonomiya ha sakob han Kanan Katawhan Republika han Tsina
26 Enero 1841
29 Agosto 1842
18 Oktubre 1860
9 Hunyo 1898
25 Disyembre 1941
tubtob 15 Agosto 1945

1 Hulyo 1997
Langyab
• Total
 2,755[4] km2 (1,064 sq mi) (ika-184)
• Katubigan (%)
 59.8 (1,649 km2; 637 sq mi)[5][6]
Kamolupyohan
• 2017 estimate
 7,389,500[7] (ika-100)
• Densidad
 6,544[2]/km2 (16,948.9/sq mi) (ika-4)
GDP (PPP) 2016[8] nga banabana
• Bug-os
 $429.652 ka bilyon (ika-44)
• Per capita
 $58,322 (ika-11)
GDP (nominal) 2016[8] nga banabana
• Bug-os
 $320.668 ka bilyon (ika-33)
• Per capita
 $43,528 (ika-16)
Gini (2016) negative increase 53.9[9]
high
HDI (2015) ▲ 0.917[10]
hataas hin duro · ika-12
Salapi Hong Kong nga dolar (HK$) (HKD)
Zona hin oras UTC+8 (Hong Kong Time)
Format hin pitsa dd-mm-yyyy
yyyy年mm月dd日
Dapit hin pagmanehar walá
Kodigo hin pagtawag +852
ISO 3166 nga kodigo HK
Internet TLD
Websayt
gov.hk
  1. ^ An Kinantones amo an de facto nga standard.
  2. ^ Ha tanan nga paggamit han gobyerno, an mga dokumento nga sinurat nga nagamit hin Minat-an nga Tsinino nga mga agi autoritatibo nga labaw hin mga sinurat hin Ginyano nga Tsinino nga mga agi. An Ininggles nagsasaro hin patas nga status han Tsinino ha tanan nga mga opisyal nga buruhaton.[11][12][13]

An Hong Kong (Tsinino: 香港, Kinantones: [hœ́ːŋ.kɔ̌ːŋ]), nga an opisyal nga pagtawag Pinaurog nga Rehiyon Pagdumarahan han Hong Kong han Kanan Katawhan Repúblika han Tsina (alternatibo nga pagngaran ha Winaray: Rehiyon nga Administratibo nga Ispisyal han Hong Kong), usá nga autonomo nga teritoryo ha sidlangan nga dapit han estero han Zhujiang (Salog Perlas) ha Sinirangan nga Asya, ha salatan han lalawigan han Guangdong han mainland nga Tsina, ngan ha sidlangan han kasanhi nga Portuges nga kolonya ngan igkasi-pinaurog nga rehiyon pagdumarahan han Macau. Upod hin mga 7.3 ka milyon nga Hongkonganon hin dirudilain nga mga nasodhanon[note 1] hin teritoryo nga 1,104 ka km2, an Hong Kong amo an ika-upat hin pinakadako hin densidad hin kamolupyohan ha kalibotan.

An Hong Kong han una usá nga kolonya han Imperyo Britaniko, katapos han perpetual nga paghatag han Purô han Hong Kong tikang han Tsina han Qing ha pagkatapos han Syahan nga Gera hin Opium han 1842. Ginpahilawig an kolonya ngadto han Rawis han Kowloon han 1860, ngan dugang nga nakakuha hin 99-ka-tuig nga pagplite han Bag-o nga mga Teritoryo tikang han 1898. Gin-ukupa han Hapon an Hong Kong hin urhe didâ han Ikaduha nga Gera han Kalibotan, tubtub han pagbalik hin pagdumara han mga Britaniko han 1945. Gin-ulî ha Tsina an teritoryo ha ilarom han batakan han Sino-British nga Dugtong nga Pagdeklara, nga ginpirmahan han Reino Unido ngan Tsina han 1984 ngan gintigamnan han pagbalhin hin pagsoberano han Hong Kong han 1997, han pagin pinaurog nga rehiyon pagdumarahan han Kanan Katawhan Republika han Tsina an Hong Kong.[14]

Ha ilarom han prinsipyo hin "usá nga násod, duhá nga sistema" ("one country, two sistems"),[15][16] nagmamantener an Hong Kong hin bulag nga sistema hin politika ngan ekonomiya tikang han Tsina. Gawas ha depensa militar ngan ha panlangyawanon nga mga butang, an Hong Kong mayda kalugaringon nga mga gahom nga ehekutibo, pamalaod (lehislatibo), ngan panhukom (hudikatura).[17] Bisan pa, an Hong Kong direkta nga nagpapadukwag hin mga relasyon han mga langyaw nga estado ngan mga internasyonal nga mga organisasyon hin haloag nga katutuban hin mga "naaangay nga mga larangan" ("appropriate fields"),[18] nga aktibo ngan nagluglugaring hin paghibulig han mga institusyon sugad han Asia-Pacific Economic Cooperation nga forum[19] ngan han World Trade Organization.[20]

An Hong Kong usá han mga pinaka-importante nga sentro hin pananalapî han kalibotan, nga nakapot han gihataasi nga ihap ha Financial Development Index ngan dayuday nga naranggo nga mga lugar nga pinaka-competitibo ngan pinakagawasnons.[21][22] Komo ika-pitó nga gidakoi nga nagkokomersyo nga entidad ha kalibotan,[23][24] an legal tender nga salapi hini, an Hong Kong nga dolar, amo an ika-13 hin mga gidamo-i nga binabalyo nga salapî.[25] An ekonomiya nga gindominar hin tertiary sector han Hong Kong ginkakarakterisar hin kompetitibo nga yano nga pagbuwís ngan sinusuporta ini han independiente nga sistema hin hudikatura.[26] Bisan man kun an syudad mayda han usa han mga gihataasi nga per capita income ha kalibotan, mayda ini dako nga diri-pagkapatas hin income.[27]

An Hong Kong amo an mayda gidamo-i hin skyscraper ha kalibotan, nga nagpapalibot han Duruungan han Victoria, nga nahamutang ha butnga han dako-hin-densidad nga urban nga rehiyon han syudad.[28][29] Mayda ini hataas hin duro nga pagranggo ha Human Development Index ngan an gima-iha-i hin life expectancy han kalibotan.[30][31] Labaw hin 90% han kamolupyohan hiní nagamit han maupay-nga-nadukwag nga panakayan pan-publiko.[32] Mga tig-panahon nga polusyon ha kahanginan nga an mga gintikangan an mga hagrani nga mga lugar hin industriya han mainland nga Tsina, nga nagamit hin diri-istrikto nga standard hin emisyon, nagresulta hin hataas nga level hin mga particulate ha kahanginan ha imbyerno.[33][34][35]

Etimolohiya

[igliwat | Igliwat an wikitext]
Hong Kong
"Hong Kong" ha Tsinino nga mga agi
Tsinino 香港
Kinantones Yale Hēunggóng o kundi man Hèunggóng
Literal nga kahulogan Mahamot nga Duruungan,
Insenso nga Duruungan[36][37]
Pinaurogan nga Rehiyon Pagdumarahan han Hong Kong
Hong Kong Special Administrative Region
Minat-an nga Tsinino 香港特別行政區
(香港特區)
Yinano nga Tsinino 香港特别行政区
(香港特区)
Kinantones Yale Hēunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui
(Hēunggóng Dahkkēui)
o kundi man
Hèunggóng Dahkbiht Hàhngjingkēui
(Hèunggóng Dahkkēui)

An ngaran nga Hong Kong ha orihinal nahahanungod ánay hin gamay nga salog ha butnga han Purô han Aberdeen ngan han salatan nga labnasan han Purô han Hong Kong. An bungto han Aberdeen usá nga pagtikangan nga punto hin kontakto han mga Britániko nga mga marinero ngan mga lokal nga mangingisda.[38] Waray mahisabtan kun diin ginkuha an ginromanisar nga ngaran, kundi gintutuohan nga ini usá nga sayó nga diri sakto hin phonetiko nga paghatag han ginyakan nga Kinantones nga pagluwas han 香港 (Kinantones Yale: hēung góng), nga nangangahulogan "Mahamot nga Duruungan" o kundi man "Insenso nga Duruungan".[36][37][39] An kahamot bangin nahahanungod han matam'is nga rasa han nasulog nga lambunaw nga tubig han duruungan tikang han estero han Salog Perlas o kundi man han insenso tikang han mga fábrika o factory nga naglilirenya han labnasan han amihanan nga Kowloon. Ginbobodega an insenso harani ha Duruungan han Aberdeen para hin export ugsa ginpadukwag an Duruungan han Victoria.[39] Mayda lain nga teoriya nasiring nga an ngaran nagtikáng han mga Tanka, an mga sayo nga mga nangungukoy han rehiyon; probable gihapon nga usá nga pagromanisar han ngaran ha ira yinaknan an gin-gamit (i.e. hōng, diri hēung ha Kinantones).[40] Bisan kun diin an gintikangan, nahibutang an ngaran didâ han Tratado han Nanking nga magakip han tanán han Purô han Hong Kong, ngan tikang hadto gin-gamit pagtawag han kabug-osan han teritoryo.[41]

Agsob nga ginsurat an ngaran nga usá nga pulong Hongkong tubtub han 1926 han pagpili han gobyerno han yanâ nga porma.[42] Bisan pa man, mayda pipira nga mga institusyon nga gintukod han sayó nga bahin han panahon nga kolonyal nagamit pa gihapon han uusá-nga-púlong nga porma, sugad han Hongkong Post, Hongkong Electric, ngan an Hongkong and Shanghai Banking Corporation.

Mga tigaman

[igliwat | Igliwat an wikitext]
  1. ↑ An identidad hin Hong Kong nga Permanente nga Residente puyde magin bisan anó nga nasodhanon, upod in Tsino, Britaniko, o kundi man iba pa. In tawo nga diri Tsino an pagkanasodhanon nga sinmulod han Hong Kong hin valido nga dokumento hin pagbiyahe, nga nag-ukoy ha Hong Kong hin padayon nga pito ka tuig nga minimum, ngan nagkuha han Hong Kong nga iya lugar hin permanente nga pag-ukoy, ginkikila ha balaod nga usá nga Hongkonger. Kitaa "Right of Abode" of The Immigration Department of Hong Kong

Mga kasarigan

[igliwat | Igliwat an wikitext]

Mga kinuha

[igliwat | Igliwat an wikitext]
  1. ↑ "Basic Law Full Text - Annex III" (ha Ininggles). Hong Kong Government. Ginhipos tikang han orihinal han 1 Disyembre 2017. Ginkuhà 27 Nobyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  2. ↑ 2.0 2.1 "Main Tables - Population by Ethnicity and Year". 2016 Population By-Census (ha Ininggles). Ginhipos tikang han orihinal han 2017-11-20. Ginkuhà 15 Nobyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. ↑ Cheung, Tony (28 Pebrero 2017). "Who goes there? Hong Kong's participation in China's 'two sessions' explained". South China Morning Post (ha Ininggles). Hong Kong. Ginkuhà 27 Nobyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  4. ↑ "CIA The World Fact Book". Ginhipos tikang han orihinal han 14 Mayo 2009. Ginkuhà 14 Enero 2018.
  5. ↑ "Maps and Services" Survey and Mapping Office
  6. ↑ "Hong Kong Geographic Data" (PDF) (ha Ininggles). Ginkuhà 1 Septyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  7. ↑ "Population – Overview – Census and Statistics Department" (ha Ininggles).CS1 maint: unrecognized language (link)
  8. ↑ 8.0 8.1 "Hong Kong". International Monetary Fund. Ginkuhà 4 Hunyo 2017.
  9. ↑ "Thematic Report : Household Income Distribution in Hong Kong 2016" (PDF). Government of Hong Kong. Ginkuhà 10 Hunyo 2017.
  10. ↑ "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Ginkuhà 26 Nobyembre 2017.
  11. ↑ "Hong Kong – the Facts" (ha Ininggles). GovHK. Ginkuhà 6 Enero 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  12. ↑ "OFFICIAL LANGUAGES DIVISION" (ha Ininggles). Civil Service Bureau. Ginkuhà 6 Enero 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  13. ↑ "Disclaimer and Copyright Notice" (ha Ininggles). Legislative Council. 27 Nobyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  14. ↑ "Basic Law Bulletin Issue No. 2" (PDF). Department of Justice, HKSAR. Ginhipos tikang han orihinal (PDF) han 23 Septyembre 2015. Ginkuhà 14 Enero 2018.
  15. ↑ "Basic Law Full Text - Chapter 4" (ha Ininggles). Hong Kong Government. Ginhipos tikang han orihinal han 27 Enero 2015. Ginkuhà 16 Nobyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  16. ↑ Russell, Peter H.; O'Brien, David M. (2001) (in Ininggles). Judicial Independence in the Age of Democracy: Critical Perspectives from around the World. University of Virginia Press. p. 306. ISBN 978-0-8139-2016-0. 
  17. ↑ "Basic Law Full Text - Chapter 2" (ha Ininggles). Hong Kong Government. Ginhipos tikang han orihinal han 29 Hulyo 2010. Ginkuhà 27 Nobyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  18. ↑ "Basic Law Full Text – Chapter 7". Hong Kong Government. Ginhipos tikang han orihinal han 8 Oktubre 2016. Ginkuhà 27 Nobyembre 2017.
  19. ↑ "Asia-Pacific Economic Cooperation". tid.gov.hk (ha Ininggles).CS1 maint: unrecognized language (link)
  20. ↑ "WTO - Hong Kong, China - Member information". wto.org (ha Ininggles).CS1 maint: unrecognized language (link)
  21. ↑ "The Global Financial Centres Index 16" (PDF). Long Finance. Septyembre 2014. Ginhipos tikang han orihinal (PDF) han 3 Septyembre 2015. Ginkuhà 10 Disyembre 2014.
  22. ↑ "The IMD World Competitiveness Scoreboard" (PDF). CNN. 25 Mayo 2016. Ginkuhà 6 Hunyo 2016.
  23. ↑ "Country Comparison: Exports". The World Factbook (ha Ininggles). Central Intelligence Agency. Ginhipos tikang han orihinal han 27 Abril 2019. Ginkuhà 26 Disyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  24. ↑ "Country Comparison: Imports". The World Factbook (ha Ininggles). Central Intelligence Agency. Ginhipos tikang han orihinal han 4 Oktubre 2008. Ginkuhà 26 Disyembre 2017.CS1 maint: unrecognized language (link)
  25. ↑ "Triennial Central Bank Survey: Foreign exchange turnover in April 2016" (PDF). Monetary and Economic Department. Bank for International Settlements: 5. Septyembre 2016. Ginkuhà 3 Hulyo 2017.
  26. ↑ "Hong Kong Economy: Population, Facts, GDP, Business, Trade, Inflation". heritage.org (ha Ininggles). Ginhipos tikang han orihinal han 25 Enero 2021. Ginkuhà 22 Mayo 2015.CS1 maint: unrecognized language (link)
  27. ↑ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". Ginhipos tikang han orihinal han 4 Hunyo 2011. Ginkuhà 14 Enero 2018.
  28. ↑ Ash, Russell (2006) (in Ininggles). The Top 10 of Everything 2007. Hamlyn. p. 78. ISBN 0-600-61532-4. https://archive.org/details/top10ofeverythin0000ashr_u2s3. 
  29. ↑ Hong Kong Facts, The skyscraper Center. (ha Ininggles) Ginkità han 4 Agosto 2017.
  30. ↑ "Life Expectancy Around the World" (ha Ininggles). LiveScience. 1 Agosto 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)
  31. ↑ "Longest Life Expectancy In World: Women In Hong Kong Now Outlast Japan" (ha Ininggles). Huffington Post. 26 Hulyo 2012.CS1 maint: unrecognized language (link)
  32. ↑ Lam, William H. K.; Bell, Michael G. H. (2003) (in Ininggles). Advanced Modeling for Transit Operations and Service Planning. Emerald Group Publishing. p. 231. ISBN 978-0-08-044206-8. https://archive.org/details/advancedmodeling00lamw. 
  33. ↑ "Pollution Index 2015" (ha Ininggles). Numbeo. 2015. Ginkuhà 29 Abril 2015.CS1 maint: unrecognized language (link)
  34. ↑ "Health Effects of Air Pollution in Hong Kong". Ginhipos tikang han orihinal han 30 Hunyo 2014. Ginkuhà 7 Oktubre 2014. Cite uses deprecated parameter |deadurl= (help)
  35. ↑ Zhen Yu, Jian; Huang, Hilda; Ng, Wai Man. "Final Report for Provision of Service for Fine Particulate Matter (PM2.5) Sample Chemical Analysis" (PDF). Cite journal requires |journal= (help)
  36. ↑ 36.0 36.1 "Aquilaria sinensis and origin of the name of Hong Kong". Hong Kong Herbarium. Ginkuhà 21 Nobyembre 2017.
  37. ↑ 37.0 37.1 Baker, Jo (8 Marso 2014). "Making scents: saviours of the incense tree". Post Magazine. Hong Kong: South China Morning Post. Ginkuhà 21 Nobyembre 2017.
  38. ↑ Bishop, Kevin; Roberts, Annabel (1997) (in Ininggles). China's Imperial Way. China Books and Periodicals. p. 218. ISBN 962-217-511-2. https://books.google.com/?id=1c0UyPNF_I0C&pg=PT216&lpg=PT216&dq=%22Heung+Gong+Tsai%22. Ginkuhà 20 Nobyembre 2017. 
  39. ↑ 39.0 39.1 Room, Adrian (2005) (in Ininggles). Placenames of the World. McFarland & Company. p. 168. ISBN 0-7864-2248-3. https://books.google.com/?id=M1JIPAN-eJ4C&pg=PA168&lpg=PA168&dq=hong+kong+etymology+fragrant+harbor. Ginkuhà 1 Septyembre 2011. 
  40. ↑ So, Man-hing. "香港名稱的由來" [The Origin of the Name Hong Kong] (PDF). Ginhipos (PDF) tikang han orihinal han 1 Pebrero 2016. Ginkuhà 20 Nobyembre 2017. Cite uses deprecated parameter |deadurl= (help)
  41. ↑ Fairbank, John King (1953) (in Ininggles). Trade and Diplomacy on the China Coast: The Opening of the Treaty Ports, 1842–1854 (2nd ed.). Harvard University Press. pp. 123–128. ISBN 978-0-8047-0648-3. https://archive.org/details/tradediplomacyon0000john. 
  42. ↑ "The Hong Kong Government Gazette, Septyembre 3, 1926" (PDF). Hong Kong Government Gazette. 3 Septyembre 1926. Ginkuhà 21 Nobyembre 2017 – via University of Hong Kong.

Dugang nga barasahon

[igliwat | Igliwat an wikitext]

Panguna nga pagkukuhaan

[igliwat | Igliwat an wikitext]

Mga sumpay ha gawas

[igliwat | Igliwat an wikitext]
Dugang nga pamiling mahitungod han Hong Kong ha kanan Wikipedia mga bugto nga proyekto:
Mga kasirigngon tikang ha Wiktionary
Sarigan nga basahon tikang ha Wikibooks
Mga hulád tikang ha Wikiquote
Gintikangan nga mga kasuratan tikang ha Wikisource
Mga imahe ngan medya tikang ha Commons
Mga sumat notisya tikang ha Wikinews
Pagkukuhaan hin pagtuon tikang ha Wikiversity
Kagamhanan
Komersyo
Ginkuha tikang ha "https://war.wikipedia.org/w/index.php?title=Hong_Kong&oldid=7652049"