Irak

Tikang ha Wikipedia
Republic of Iraq

جمهورية العراق
Jumhūriyat Al-Irāq (Inarabo)
كؤماری عه‌راق
Komara Îraqê (Kurdish)
Bandira han Iraq
Bandira
Eskudo han Iraq
Eskudo
Darahonon: الله أكبر   (Arabic)
"Allahu Akbar"  (transliteration)
"God is [the] Greatest"
Awit: Mawtini  (new)
Ardh Alforatain  (previous)
Location of Iraq
Location of Iraq
Pamunuan
ngan gidako-i nga syudad
Baghdad
Opisyal nga mga pinulungan Arabic, Kurdish
Ginkilala nga mga rehiyonal nga pinulungan Aramaic, Turkmen
Relihiyon
Islam(94%), Christian(4–5%), Mandean & Yazidi (<1%)
(Mga) Tawag hin tawo Iraqi
Kagamhanan Developing parliamentary republic
• President
Jalal Talabani
Nouri al-Maliki
Independence
• from the Ottoman Empire

1 Oktubre 1919
• from the United Kingdom

3 Oktubre 1921
• Republic

14 Hulyo 1958

15 Oktubre 2005
Langyab
• Bug-os
438,317 km2 (169,235 sq mi) (58th)
• Katubigan (%)
1.1
Kamolupyohan
• 2009 estimate
31,234,000[1] (39th)
• Densidad
71.2/km2 (184.4/sq mi) (125th)
GDP (PPP) 2009 nga banabana
• Bug-os
$114.151 billion[1] (63rd)
• Per capita
$3,655[1] (125th)
GDP (nominal) 2009 nga banabana
• Bug-os
$68.553 billion[1] (58th)
• Per capita
$2,195[1] (105th)
Salapi Iraqi dinar (IQD)
Zona hin oras UTC+3 (GMT+3)
• Summer (DST)
UTC+3 (not observed)
Dapit hin pagmanehar right
Kodigo hin pagtawag 964
ISO 3166 nga kodigo IQ
Internet TLD .iq

An Irak o kundi man Iraq (kaluwás ha Ininggles: /ɪˈræk/, /ɪˈrɑːk/ ( pamati-a) o kundi man /ˈræk/; Inarabo: اَلْعِرَاق‎, al-ʿirāq; Kurdish: عێراقÊraq), nga tinatáwag hin opisyal nga Republika han Irak (Inarabo: جُمْهُورِيَّة ٱلْعِرَاقِAbout this sound Jumhūriyyah al-ʿIrāq; Kurdish: کۆماری عێراقKomarî Êraq), usá nga nasod ha Katundan nga Asya, nga ginsasapitán han Turkiya ha amihan, han Iran ha sidlangan, han Kuwait ha timugan, han Saudi Arabia ha salatan, han Hordanya ha habagatan ngan han Sirya ha katundan. An syudad han Baghdad amo an pamunuan ngan gidako-i nga syudad han nasod. Balayan an Irak hin dirudilain nga mga ethniko nga grupo sugad hin mga Arabo, mga Kurd, mga Asiryahanon, mga Turkmen, mga Shabaki, mga Yazidi, mga Armeyahanon, mga Mandaeano, mga Circassiano, mga Sabian ngan mga Kawliya.[2] Mga 99% han 37 ka milyon nga mga bungtohanon han nasod mga Muslim,[3] upod hin mga ginagmay nga mga grupo hin mga Kristohanon, mga Yarsan, mga Yezidi ngan mga Mandeano aada gihapon. An mga opisyal nga pinulongan han Irak Inarabo ngan Kurdish.

Kasaysayan[igliwat | Igliwat an wikitext]

tropa san Btitanya sa Bagdhad, June 1941.

Sadton 11 Nobyembre 1920, nagin mandato san League of Nation an Irak ilarum san kontrol sa Britanya na gintawag State of Iraq. Gin'undung san Britanya an Hashemite na hadi si Faisal I of Iraq, nagin tabog naman san Pransya tikang sa Syria bilang Hadi. Sugadman, gin pili san awtoridad san Britanya an mga arabo na Sunni para sa mga pwesto san gobyerno. [4]

Division Administratibo[igliwat | Igliwat an wikitext]

May'ada 18 na governorate o lalawigan an Irak (Arabic: muhafadhat (singular muhafadhah); Kurdish: پارێزگا Pârizgah). An mga governorate ginsusubdividir ngadto sin mga distrito (o qadhas). An Kurdistan sa Irak (Erbil, Duhok, Sulaymaniyah ngan Halabja) mao lan legal na reheyon sa Irak na may kalugaringun na gobyerno ngan quasi-official na sundalo na Peshmerga.

Pinanbasaran[igliwat | Igliwat an wikitext]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named imf2
  2. Artikulo 125 han Iraki nga Konstitusyon.http://www.refworld.org/pdfid/454f50804.pdf
  3. Ipakita an sayop: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cia
  4. Tripp, Charles (2002). A History of Iraq. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-52900-6. http://books.google.com/books?id=WR-Cnw1UCJEC. 

Bibliograpiya[igliwat | Igliwat an wikitext]

  • Shadid, Anthony 2005. Night Draws Near. Henry Holt and Co., NY, U.S. ISBN 0-8050-7602-6
  • Hanna Batatu, "The Old Social Classes and the Revolutionary Movements of Iraq", Princeton: Princeton University Press, 1978
  • Charles Glass, "The Northern Front: A Wartime Diary"' Saqi Books, London, 2004, ISBN 0-86356-770-3
  • A Dweller in Mesopotamia Ginhipos 2005-05-25 han Wayback Machine, being the adventures of an official artist in the garden of Eden, by Donald Maxwell, 1921. (a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; DjVu & layered PDF Ginhipos 2005-09-06 han Wayback Machine format)
  • By Desert Ways to Baghdad Ginhipos 2005-04-02 han Wayback Machine, by Louisa Jebb (Mrs. Roland Wilkins) With illustrations and a map, 1908 (1909 ed). (a searchable facsimile at the University of Georgia Libraries; DjVu & layered PDF Ginhipos 2005-09-06 han Wayback Machine format)
  • "Iraqi Constitution" (PDF). Ministry of Interior – General Directorate For Nationality. 2006-01-30. Ginhipos tikang han orihinal (PDF) han 2016-11-28. Ginkuhà 18 Pebrero 2013.
  • Benjamin Busch, "'Today is Better than Tomorrow'. A Marine returns to a divided Iraq", Harper's Magazine, October 2014, pp. 29–44.

Mga sumpay ha gawas[igliwat | Igliwat an wikitext]

Gobyerno
Kasahiran nga impormasyon
Mga Nasod ha Asya
Afganistan | Amihanan nga Korea | Arabya Saudi | *Armenya | *Aserbaiyan | Barein | Bangladesh | Birmania/Myanmar | Brunei | Butan | Cambodia/Camboya | *Ehipto | Emiratos Arabes Unidos | *Georgia | Hapon | Hordanya | India | Indonesia/Indonesya | Irak | Iran | Israel | *Kasahistan/Kazakhstan | Kirguistan | Kuwait | Laos | Libano | Malaysia | Maldivas | Mongolya | Nepal | Oman | Pakistan | Pilipinas | Qatar/Catar | *Rusia | Salatan nga Korea | Singgapura | Sinirangan nga Timor | Sirya | Sri Lanka | Taiwan (Republika han Tsina) | Tayikistan | Thailand/Tailandya | Tsina (Kanan Katawhan Republika han Tsina) | Turkmenistan | Turkeya | Usbekistan | Vietnam | Yemen